Мақалада дәстүрлі сенсорлық жүйелерге гигиеналық балама ұсынатын байланыссыз саусақ ізін тану жүйесі ұсынылған. Басты мақсат – гигиенаға байланысты мәселелерді жоятын және аурудың, әсіресе жалғасып жатқан Covid-19 пандемиясына байланысты вирустардың таралу қаупін азайтатын кешен ді шешімді әзірлеу және бағалау. Ұсынылған жүйе күрделі саусақ ізі кескіндерін түсіру, оларды өңдеу, әрі қарай сәйкестендіру үшін деректерді сақтау мен алуда жетілдірілген байланыссыз сенсорды пайдаланады. Физикалық байланыс қажеттілігін жою арқылы жүйе тұрақсыз қысыммен және деректерді жинаудың ұзақтығымен байланысты мәселелерді тиімді шешеді. Бұл жүйеде ұсынылған байланыссыз саусақ ізі технологиясы саусақ ізін қауіпсіз және гигиеналық тануды қажет ететін әртүрлі бағдарламалар үшін үлкен перспективаға ие. Ұсынылған әдіс сенсорлық жүйелерге тән шектеулерді жеңе отырып, денсаулық пен қауіпсіздік мәселелері бірінші кезектегі ортада қолайлы құралға айналу мүмкіндігіне ие. Бұл байланыссыз технологияны біріктіру қауіпсіздікті арттырып қана қоймайды, сонымен қатар ортақ байланыс нүктелерінде айқаспалы инфекция қаупін азайту арқылы денсаулық сақтау саласына айтарлықтай үлес қосады. Әлем пандемиямен байланысты қиындықтарды жеңген уақытта, байланыссыз саусақ ізін тану жүйелерін енгізу қауіпсіз және гигиеналық ортаны құру жолындағы шешуші қадам болады.

Өндірісте физикалық және химиялық талдау арқылы өндірілетін өнімнің сапасын бақылаудың әртүрлі әдістері жетіп артылады. Соңғы жылдары азық-түлік өндірісі кезінде технологиялық процесстерді басқару мен бақылау кезінде ядролық магниттік резонанс (ЯМР) құбылысының принципін кеңірек пайдалану қолға алынуда. Берілген жұмыста сүт сапасын магнит өрісі арқылы автоматтандырылған басқару мақсатында ядролық магниттік резонанс құбылысын қолдану мүмкіндіктері қарастырылған. Аталған өнімнің ЯМР спектрлерінің изотоптарын зерттей отырып өнімнің табиғи немесе қоспа екенін, яғни оның құндылығы мен сапасын анықтауға болады. Сондай-ақ бұл жұмыста технологиялық процесстің құрылымдық сызбасы ұсынылып, автоматтандырылған басқару жүйесінде электромагниттердің көмегімен магнит өрісін тудыра отырып ЯМР-дің сигналдарын қабылдап, оны өңдеудің өрнектеріне түсініктеме берілген. Аталмыш әдіс тек процессті бақылап қана қоймай, сүт және сүт өнімдерінің физикалық қасиеттерінің өзгеруіне ықпал ете отырып, сапасын арттыруға мүмкіндік береді. Ол үшін тудырылған магнит өрісінің оңтайлы мәнін таңдап, орнықтырып алғаннан кейін оны өте жоғары дәлдікпен бақылап ұстап тұру қажет. Магнит өрісінің таңдалып алынатын мәні өнімнің әр физикалық қасиетіне байланысты өзгеріп отыруы қажеттігін айта кету керек.

Қазіргі уақытта өнеркәсіптік автоматиканың даму деңгейі күрделі объектілердің динамикалық қасиеттерін ескеретін жоғары дәлдіктегі басқару жүйелерін жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Заманауи бағдарламалық өнімдер негізінде таратылған басқару жүйелерін құру технологиялық процестерді орталықтандырылмаған басқаруды қамтамасыз етеді. Қазіргі заманғы өнеркәсіптік жабдықтардың көмегімен қолданыстағы басқару жүйелерін жаңғырту кәсіпорындардың өнімділігі мен өндірістегі қауіпсіздікті арттыруға мүмкіндік береді. Мақала тамақ өнеркәсібі үшін жылыту, желдету және ауаны баптау процестерін басқарудың автоматтандырылған жүйесін әзірлеуге арналған. Мақалада басқару объектісі жылу алмастырғышты таңдайды. Басқару объектісінің тұрақтылыққа, басқаруға, бақылауға арналған математикалық моделі зерттелді. PID реттегіші синтезделді, PID реттегішінің коэффициенттері алынды. Реттегіштің әртүрлі коэффициенттеріндегі жүйе динамикасының мінез-құлқына салыстырмалы талдау жүргізілді. Модельдеу мен эксперименттердің нәтижелері «ҚБТУ» AҚ жанындағы «Honeywell» зертханасының базасында нақты өнеркәсіптік жабдықтар базасында жүргізілді. Бағдарламалық жасақтама Experion PKS таратылған басқару жүйесінде жүзеге асырылды. C300 контроллерінің конфигурациясы ұсынылған. Жүйенің қауіпсіз және ақаусыз жұмыс істеуі үшін аварияға қарсы автоматты қорғау жүйесі (АҚЖ) әзірленді. АҚЖ сонымен қатар Safety Manager және Safety Sontroller құралының көмегімен жасалады. Тәуекелді төмендету факторлары мен қауіпсіздік тұтастығының деңгейі есептеліп, талданады. Процесті басқарудың мнемикалық схемасы жасалды.

Бұл мақалада геймификация және сыртқы мотивацияның жаппай ашық онлайн курстарға (ЖАОК) қатысу және аяқтау көрсеткіштеріне әсері дамушы аймақтардағы аз қамтылған топтарға назар аударыла отырып зерттелді. Зерттеу орталығында STEM саласындағы дағдыларды дамыту мақсатында Қазақстанның жас әйелдеріне арналған ЮНИСЕФ-пен бірлесіп GAMELAB KBTU әзірлеген level up геймификацияланған ЖАОК курсы қарастырылды. Сандық деректерді талдау мен әдебиеттерді шолудың үйлесімін пайдалана отырып, зерттеу ЖАОК-та дәстүрлі түрде төмен курсты аяқтау деңгейін арттырудағы геймификация стратегияларының тиімділігін зерттейді. Зерттеу нәтижелері геймификация және бәсекелестік элементтер мен марапаттар сияқты сыртқы ынталандырушы элементтерді қосу курсты аяқтау көрсеткіштерін жақсартуғ а мүмкіндік береді деп болжайды. Мысалы, LEVEL UP курсының аяқтау көрсеткіші 10% құрайды, бұл жаппай ашық онлайн курстардың 5–8%-ға тең орташа аяқтау көрсеткішінен жоғары. Дегенмен зерттеу сондай-ақ сыртқы және ішкі мотивациялық факторларды ұзақ мерзімді қызығушылықты және терең оқуды сақтауда теңгерімді ұстаудың күрделілігін атап өтеді. Кездескен шектеулер, соның ішінде техникалық мәселелер мен платформа шектеулері мұндай стратегияларды тиімді жүзеге асырудағы қиындықтарды көрсетеді. Әрі қарайғы зерттеулер үшін ұсыныстар геймификацияның ұзақ мерзімді әсерін, мотивациялық элементтердің оптималды теңгерімін және жеке оқушы қажеттіліктеріне арналған геймификацияны бейімдеуді зерттеуді қамтиды. Бұл мақала білім беруде геймификацияны қолдануды қолдауға арналған дәлелдемелердің көбеюіне үлес қосады, әлем бойынша оқушылар үшін білімді демократиялаудың контекстінде қызығушылық пен оқу нәтижелерін арттыратын күрделі тәсілдерге мұқтаж екенін атап өтеді.

Бұл мақалада Капуто мағынасындағы бөлшек ретті туынды мен Риман-Лиувилл мағынасындағы бөлшек ретті интегралдау операторлары қатысқан бөлшек ретті диффузия теңдеуі қарастырылады. Теңдеу кең істік бойынша 0<x<1 кесіндісінде және уақыт бойынша 0<t<T кесіндісінде анықталған аймағында бастапқы және шекаралық шарттармен толықтырылған. Бөлшек операторлар 0<α<β≤1 арқылы, яғни β ретті Капутоның бөлшек ретті туындысы және α ретті Риман-Лиувилл бөлшек ретті интегралы арқылы анықталады. Негізгі нәтижелер – бөлшек операторлармен байланысты белгілі қасиеттерді ұсыну мен жалғыз шешімнің болуы. Негізгі тұжырымдар шешімнің айқын формасын қамтамасыз ететін теорема арқылы жалпыланған. Шешім екі параметрлі Миттаг-Леффлер функциясын және Штурм-Лиувилл операторының ортонормалды меншікті функцияларын қамтитын қатар түрінде көрсетіледі. Шешімнің жинақтылығы дәлелденді, бұл есептің бастапқы функция үшін белгілі бір жағдайларда жалғыз, нақты анықталған шешімі болуын қамтамасыз етеді. Сонымен қатар мақалада жинақтылықты талдау үшін, Миттаг-Леффлер функциясымен байланысты маңызды бағалаулар енгізіліп, дәлелденеді. Қатардың жинақтылығы зерттеледі және шешімнің белгілі бір функционалды кеңістікке жату шарттары белгіленеді. Бұл есептің шеңберінде оның ерекшелігін көрсететін жалғыз шешім көрсетіледі. Көрсетілген аймақтағы шешімнің үздіксіздігі қатардың біркелкі жинақты болуымен дәлелденді.

Ақырлы интервалда параметрлеу әдісі негізінде параметрі бар дифференциалдық теңдеу үшін сызықтық шеттік есеп зерттеледі. Интервалды бөлу, бөлу нүктелерінде қосымша параметрлерді және жаңа функцияларды енгізу арқылы зерттелді. Параметрі бар шеттік есеп эквивалентті  параметрлері бар көп нүктелі шеттік есепке келтірілді. Алынған эквивалентті шеттік есеп жаңа функцияларға қатысты жай дифференциалдық теңдеулер үшін Коши есептерін қамтиды. Коши есебінің шешімінің кейіптемесін шешімнің үзіліссіздік шарттары мен шеттік шарттарына қою  арқылы енгізілген параметрлерге қатысты сызықтық алгебралық теңдеулер жүйесі құрастырылды. Параметрлері бар шеттік есептің шешімін табу алгоритмі құрастырылды. Параметрлері бар шеттік есептің бірмәнді шешілімділігінің жеткілікті шарттары туралы теореманың тұжырымы ұсынылды. Бастапқы шеттік есептің бастапқы берілімдер терминінде оның бірмәнді шешілімділігінің жеткілікті шарттары алынды. Теоремалардың шарттарының орындалуын көрсететін мысал келтірілді.

Бұл жұмыста біз әлсіз o-минималдылық концепциясын жартылай реттелген жиындарға жалпылауды қарастырамыз. Дегенмен әлсіз o-минималдылық концепциясы дөңес жиын тұжырымдамасына біздің ойымызша негізделген, яғни осы жұмыста ұсынылған ішінара тікелей тасымалдау, ең сәтті шешім емес. Себебі ендеше әлсіз o-минималды жартылай реттелген құрылымдар класында кез келген математикалық құрылымды анықтауға болады. Оның үстіне, көрсетілгендей, мұны интервалдардың қиылысуы сияқты қарапайым операция арқылы жүзеге асырады. Мақала ішінара реттерге «дөңес жиын» түсінігінің әртүрлі жалпылауларын іздеуге арналған. Түзудегі дөңес жиындардың басқа да қасиеттері бар, мысалы, оларды интервалдардың бірігуі немесе қиылысы ретінде көрсету мүмкіндігі. Дөңес жиындар өзара байланысты болғандықтан, бұл қасиеттердің барлығы ішінара реттелген құрылымдар үшін дөңес жиынды анықтауға негіз бола алады. Осылайша, дөңес жиынды кірістірілген аралықтардың (жартылай интервалдар, сегменттер) бірігуі ретінде көрсету бізге «ішкі дөңес жиын» түсінігін, ал аралықтардың қиылысуы «сыртқы дөңес жиын» ұғымын береді. Мақалада енгізілген ұғымдардың эквивалентсіздігін көрсететін мысалдар құрастырылды.

Ақырлы өрістерді есептеу теориясындағы ең маңызды шешілмеген және күрделі мәселелердің бірі ақырлы өрісте алғашқы түбірлерді құрудың жылдам алгоритмін дайындау. Екінші жағынан, көптеген қосымшалар үшін алғашқы түбірдің орнына жоғары мультипликативті ретті элемент жеткілікті. Мұндай қосымшаларға криптография, кодтау теориясы, псевдокездейсоқ сандар генерациясы және комбинаторлық схемалар кіреді, бірақ олармен шектелмейді. Жоғары ретті элементтердің айқын құрылыстары әдетте дәлелденетін төменгі реттік шекараны қамтамасыз ете алатын комбинаторика әдістеріне сүйенеді, бірақ бұл нақты ретті есептемейді. Оны орындау әдетте ретті факторизациялауды білуді білдіреді. Ең дұрысы, саналы уақыт ішінде кез келген ақырлы өріс үшін примитивті элементті ала алуымыз керек. Алайда егер топтық реттің қарапайым факторизациясы белгісіз болса, мақсатқа қалай жетуге болатыны белгісіз. Осылайша, мүмкіндігінше жоғары ретті элементті құру есебін қоямыз. Бұл мақалада жалпы немесе арнайы ақырлы өрістер үшін жоғары ретті элементті табатын әртүрлі алгоритмдер қарастырылады. Сонымен қатар ұсынылған жұмыс ақырлы өрістердегі Гаусс кезеңдерінің теориясына тағы бір үлес қосады және олардың әртүрлі қосымшалар үшін пайдалы екендігін дәлелдеген жалпылаулары мен аналогтар болады.

Заманауи әдебиеттерде түрлі құрылымдардың кескіндерінің алгоритмдік күрделілігіне көп көңіл бөлінуде. Аталған күрделіліктерді анықтаудың басты құралы көшірулер. Бұл сигнатура қатынастарын (мысалы, эквиваленттік қатынастар, реттер, т.с.с.) сақтайтын бейнелеу. Мақала ең кіші шектік ординалдың примитивті рекурсивті көшіруге қатысты пунктуалды кескіндерін зерттеуге бағытталған. Бұл құрылымды PR(ω) деп белгілейміз. Атап айтқанда, мақалада ω ординалының есептелімді көшіруге қатысты есептелімді көшірмесі Ω құрылымының және примитивті рекурсивті көшіруге қатысты пунктуалды эквивалент қатынастардан тұратын Peq құрылымының қасиеттерінің орындалуы зерттеледі. Егер(χ, γ) Є L ↔ (ρ(χ), ρ(γ)) Є R шарты орындалатындай P функциясы табылса, L сызықты реті R сызықты ретіне көшіріледі деп атаймыз. Егер көшіруді орындайтын функция есептелімді (примитив рекурсив) болса, бұл көшіру есептелімді (примитив рекурсив) деп аталады. ω ретінің стандартты көшірмесінің деңгейі Ω құрылымында ең кіші болғанымен, PR(ω) құрылымында ең кіші емес екендігі дәлелденді. PR(ω) құрылымында максимал және бас деңгейлер жоқ, сонымен қатар бұл құрылым тығыз емес. Ең кіші жоғарғы шегі бар салыстырылмайтын жұптың мысалы келтірілді.

Көлбеу жазықтықтағы статикалық және динамикалық әсерлердің өзара түрлену заңдылықтары көрсетіліп, жұмсалатын әсерден ұтыс алуға немесе негізгі пайдалы әсерді үнемдеу мүмкіндіктерінің және Жердің тартылысын оңай жеңу жағдайларының математикалық негіздемесі ұсынылған.  Бұлар тригонометриялық есептеулер мен динамикалық, статикалық теориялардың негізгі элементтерін қолдану арқылы жүзеге асырылды. Түрлену заңдылықтарына көлбеу жазықтықтың геометриялық өлшемдерінің әсері салыстырмалы түрде бағаланған. Вектор және оны құраушыларының арасындағы байланыстар мен сақталу заңын сипаттайтын математикалық теңдіктер арқылы көлбеу жазықтықтағы статикалық және динамикалық тепе-теңдіктердің орындалу ережелері белгіленген.

Бұл жұмыста компоненттердің концентрациясына байланысты ZrO₂:WO3:Al₂O₃:MgO көп компонентті керамикаларының фазалық құрамы мен микроқұрылымы зерттелді. Бастапқы шихтадағы элементтердің концентрациясы мен фазалық құрамы, көлемдік шөгуі, синтезделген үлгілердің тығыздығы мен микроқұрылымы арасындағы тәуелділіктер анықталды. Раман спектроскопиясы арқылы бастапқы ZrO₂:WO₃ матрицасына Al₂O₃:MgO қоспасын қосу ZrO₂:WO₃:Al₂O₃:MgO қатты ерітіндісінің пайда болуына әкелмейтіні анықталды. Al₂O₃:MgO мөлшерінің жоғарылауымен көлемдік шөгу мен тығыздықтың жоғарылауы байқалады, бұл WO₃:Al₂O₃ жүйесінің сұйық фазасының 1450 °C температурада пайда болуымен және тері тесігі мен ақаулардың бетіне тиімдірек қоныс аударуымен байланысты болуы мүмкін. Алынған үлгілердің көлденең қималарының СЭМ суреттерін талдау барлық үлгілердің дәннің әртүрлі формалары бар дамыған морфологиясы бар екенін көрсетті.

Бірегей қасиеттеріне байланысты қорғасын сульфиді (PbS) қазіргі уақытта әлемнің көптеген жетекші зертханаларында зерттелетін материал. Мұндай қасиеттерге құрылымдық модификация арқылы оптикалық және электронды қасиеттер жатады. Бұл жұмыста субстрат бетінің қорғасын сульфидінің құрылымдық пленкаларының түзілуіне әсері зерттеледі. Ол үшін монокристалды кремнийдің (100) беті аргон атмосферасында солғын  разрядта, 1 Па жұмыс қысымында және 2 кВ электродтардағы потенциалдар айырмасында плазмалық өңдеуден өтті. Қорғасын сульфидінің пленкалары 30 минут ішінде 70°C температурада қорғасын нитраты, тиомочевина және натрий гидроксидінің сулы ерітіндісінен химиялық тұндыру әдісімен монокристалды кремнийдің өңделген және өңделмеген беттеріне алынды. Сәйкесінше сканерлейтін электронды микроскопия, энергия диперсиялық талдау және рентгендік құрылымдық талдау әдістерімен беттік морфология, элементтік құрам және кристалдық құрылым зерттелді. Нәтижесінде, алдынала өңделген субстраттардағы алынған пленкалар өңделмеген субстраттарға тұндырылған пленкалармен салыстырғанда айқын беткі құрылымға ие. Бірдей синтез жағдайында өңделген беттегі кристалдардың өсуі, негізінен белгілі бір сызықтар бойымен жүрді және жеке бөлшектерге топтастырылды, ал өңделмеген бетте біртұтас пленка пайда болды. Осылайша, наноқұрылымдарды құру үшін плазмалық өңдеу арқылы кристалдардың өсуін бақылауға болады.

Бұл жұмыста әртүрлі бастапқы материалдардан гидротермиялық синтез әдісімен алынған цирконий диоксиді үлгілерінің фазалық құрамы, микроқұрылымы және фазалық тұрақтылығы зерттелді. ZrOCl₂·8H₂O бастапқы материал ретінде пайдаланылған кезде құрамында моноклиникалық және тетрагональды (текше) фазалы цирконий бөлшектері түзілетіні анықталды, сонымен қатар ZrO(NO₃)₂·2H₂O бастапқы материал ретінде пайдаланылған кезде үлгілерде тек моноклиникалық фаза анықталды. Шеррер теңдеуін қолдану арқылы есептелген КША өлшемдері 9-дан 40 нм-ге дейін. Эксперименттік үлгілердің СЭМ-суреттерін талдау нанобөлшектердің өлшемдері бірнеше микрон болатын конгломераттар түзетінін көрсетті. Температуралық әсерден t, c – ZrO₂ фазасының фазалық тұрақтылығын зерттеу t, c – ZrO₂ 10 нм күйдіруге дейін КША өлшемдері бар метастабильді фаза екенін көрсетті. Күйдіру температурасының жоғарылауымен метастабильді тетрагональды (текше) ZrO₂ фазасының моноклинге біртіндеп өзгеруі, беткі энергияны азайту және бөлшектердің көбеюі, сондай-ақ конгломераттардың үлкен монолитті бөлшектерге агломерациялануы нәтижесінде жүреді.

Мақалада Қазақстан-Қытай мұнай құбыры контекстіндегі экологиялық тұрақтылықтың нюансты саласы – шекараларды қамтитын мұнай мен газ ресурстары үшін шешуші арна қарастырылады. Географиялық ақпараттық жүйені (ГАЖ) картаға түсіруді және қоғамд астықтың қатысуын қоса алғанда, қатаң әдістемелер трансшекаралық энергетикалық жоба ларға тән экологиялық қиындықтарды айқындайды. Тіршілік ету ортасының бұзылуы мен ластануынан мұнай төгілу ықтималдығына дейінгі жағымсыз әсерлер стратегиялық тұрғыда азайтуды талап етеді. Мақалада озық технологияларды, стратегиялық бағыттарды жоспарлау және әртараптандырылған энергия көздерін енгізу ұсынылып, көп қырлы көзқарастар жақталады. Қоғамдастықтың қатысуын, ашықтықты және халықаралық ынтымақтастықты баса көрсете отырып, ұсынылып отырған тұрақты тәжірибелер экономикалық өсу импер ативтері мен экологияны сақтауды теңестіруге бағытталған. Әлем энергияға сұраныстың артуымен күресіп жатқан кезде, Қазақстан-Қытай құбыры жаһандық энергетикалық саудаға деген көзқарасымызды ұжымдық түрде қайта бағалауға түрткі болатын маңызды мысал. Белсенді шаралар мен бірлескен күш-жігер арқылы энергетикалық қауіпсіздік пен қоршаған ортаны басқару арасындағы тепе-теңдікті қалпына келтіруге болады, бұл тұрақты тәжірибе трансшекаралық энергетикалық күш-жігердің негізін құрайтын болашақты қамтамасыз етеді.

Дүние жүзіндегі көптеген мұнай кен орындарында мұнай өндіруді барынша арттыру үшін мұнай өндірудің жетілдірілген әдістері қолданылады. Ұзақ мерзімді су басу процестері судың жетілген қабаттарға қайта бағытталуына әкеліп соқты, бұл мұнай кен орындарындағы күрделі мәселе. Полимерлі гель сұйықтықтың жоғалуын азайту үшін бітеу агенті ретінде кеңінен қолданылады. Бұрын қарапайым полимерлі гель абсорбция аймақтарын блоктау үшін кеңінен қолданылған, бірақ тез синерезс және термиялық ыдырау салдарынан қарапайым полимерлі гельдің тиімділігі жоғары тұздылық пен жоғары температура жағдайында қанағаттанарлық емес. Амфифилді полимерлер полимер гельдерін жасауда басты назарға алынады, өйткені олар әдеттегі жоғары концентрациядағы ГПАМ полимерімен салыстырғанда төмен концентрацияда және тұзға төзімді. Бұл мақалада полимерлі гельді өзара байланыстыру механизмі қарастырылады. Осыған байланысты қиындықтар және полимер гельдердің даму перспективалары ұсынылған. Бұл мұнай кен орындарының қабылдау профилін бақылауда полимер гельді қолданудың негізін құрайды. Бұл зерттеушілерге мұнай кен орындарының талаптарына сәйкес келетін экономикалық жағдайларда мұнайды жақсарту үшін полимер гельдерін жасауға көмектеседі.

Жасыл энергетиканы дамытудың әлемдік үрдістеріне, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында газ өндіруді дамытуға байланысты елді газдандыру, тұтынушыға дейін газ тасымалдау мәселелері аса өзекті болып отыр. Мақалада газ көлігі бойынша тарихи экскурсия, газ көлігінің әртүрлі түрлеріне салыстырмалы талдау, газ құбыры көлігінің артықшылықтары, сондай-ақ Қазақстан Республикасының магистральдық газ құбырлары бойынша ұлттық операторы «Интергаз Орталық Азия» акционерлік қоғамының мысалында газдандыру, газ көлігі мәселелеріне жалпы газ саласының дамуына шолу жасалды.  Елді, атап айтқанда, солтүстік өңірлер мен Астананы газдандыру мәселелері қаралды. Сондай-ақ Қазақстанда газ саласы мен газ компанияларына талдау жасалып, олардың даму перспективалары анықталды. Елді газдандырудың Жол картасына сәйкес «Сарыарқа» газ құбыры трассасының бойындағы елді мекендерді газбен қамтамасыз ету кезең-кезеңімен қаралатын елдің солтүстік және орталық өңірлерін газдандыруға ерекше назар аударылады. «Интергаз Орталық Азия» АҚ филиалдарының жұмыс статистикасы, әрбір филиалға қызмет көрсететін учаскелер ұсынылған. Соңында еліміздің газ ресурстарын тиімді пайдалану және «таза» энергетикаға біртіндеп көшу бойынша ұсыныстар берілді.

Берілген мақалада жобаларды басқару саласындағы халықаралық компаниялардағы көпмәдениетті ұжымдарды басқару үшін мәдениетаралық коммуникациялық құзыреттіліктің (ICC) өзектілігі мен тиімділігін қамтамасыз етеді. Бұл зерттеудің мақсаты жоба менеджерлері мен топ мүшелерінің мәдениетаралық коммуникациялық құзыреттілікке (ICC) қатысты білімдерін, көзқарастарын және дағдыларын бағалауға бағытталған, ол үшін Байрамның ICC моделі мәдени білімдер мен көзқарастарға баса назар аудара отырып пайдаланылады. Бұл зерттеудің маңыздылығы оның қазақстандық халықаралық компаниялардағы жоба менеджерлері мен топ мүшелері арасында жүргізілген сандық сауалнамалық зерттеу әдістемелерін пайдалана отырып, әртүрлі жұмыс ортасында мәдениетаралық басқару мен коммуникацияға бағытталғандығында. Деректерді талдау олардың нақты контекстінде ICC біліміне, көзқарастарына және дағдыларына түсінік береді. Бұл нәтижелер жобаның сәтті нәтижелеріне қол жеткізу үшін мәдени білімнің, әртүрлілікке оң көзқарастың және тиімді коммуникациялық дағдылардың маңыздылығын атап көрсете отырып, мәдениетаралық коммуникация құзыреттілігі (МКС) және оны көпмәдениетті ұжымдарды басқаруда қолдану туралы бар білімге ықпал етеді. Сонымен қатар нәтижелер жоба менеджерлері мен ұйымдар үшін олардың мәдениетаралық коммуникация құзыреттілігін арттыруға практикалық әсер ете алады.

Мақалада ауылшаруашылық қызметі нәтижесінде атмосфераға көміртегі шығарындылары мәселесі қарастырылады. Ол мәселенің әртүрлі аспектілерін, соның ішінде тыңайтқыштарды пайдалану, топырақ өңдеу және мал шаруашылығының көміртегі шығарындыларына әсерін талдайды. Мақалада ауыл шаруашылығының көміртегі ізін азайтатын және оның экологиялық тұрақтылығын жақсартатын заманауи әдістер мен технологиялар қарастырылады. Сондай-ақ авторлар жаңартылатын энергияның рөлін, қалдықтарды тиімді басқаруды және оның климаттың өзгеруіне ықпалын азайту үшін ауыл шаруашылығындағы тұрақты тәжірибелерді талқылайды. Бұл зерттеу соңғы әдебиеттерге де, Қазақстандағы саясаттың дамуына да бірнеше жағынан елеулі үлес қосады деп күтілуде. Экономикалық регрессиялық талдау кездейсоқ әсерлер және тіркелген әсерлер сияқты панельдік деректер үлгілері арқылы жүргізілді және екі эконометрикалық модель бағаланды. Бұл зерттеудің нәтижелері көміртегі шығарындылары мен Қазақстанның ауыл шаруашылығы секторын қозғайтын негізгі факторлар арасындағы күрделі байланыстарды ашады. Майлы дақылдардың импорты мен экспорты, жасыл экономика инвестициялары, тыңайтқыштарды пайдалану, егістік жерлер және экономикалық көрсеткіштер сияқты әртүрлі айнымалыларды қамтитын кешенді регрессиялық модельді пайдалана отырып, бұл зерттеу көміртегі шығарындыларына әсер ететін нәзік динамикаға тереңірек үңіледі.

Бұл зерттеудің негізгі мақсаты ЖЭК белгілеудегі Қазақстанның мүмкіндіктерін анықтау және талдау болды. Сұхбат арқылы бастапқы деректерді жинау және бар жұмыстарды талдау және талқылау арқылы қосымша деректерді жинау сияқты зерттеу әдістері қолданылды. Зерттеудің ең маңызды нәтижелері Қазақстанның өз аумағында ЖЭК-ті орнатуға жақсы мүмкіндігі бар екендігі анықталды, алайда кейбір үкіметтік, қаржылық, саяси және операц иялық кедергілер анықталды. Осыған қарамастан, нәтижелердің басым бөлігі болашақта Қазақстанның ЖЭК-ті пайдалану бойынша жетекші елдердің біріне айналуы мүмкін екенін көрсетті. Зерттеудің үлесі өте маңызды, өйткені ол жалпы мәселелерді айқындап, жаңа және өткен зерттеулерге сәйкес қол жетімді шешімдерді ұсынады. ЖЭК нысандары мен операциялық құрылымдарын орнатуда егжей-тегжейлі стратегиялар сияқты қосымша зерттеулерге қажеттілік бар. Сондай-ақ осы сала үшін зияткерлік ресурстарды ұлғайтуға мүмкіндік беретін білім беру аспектілерімен байланысты зерттеулер мен іс-шараларды ұйымдастыру керек.

Бұл жұмыс Қазақстандағы салтанатты шығындар мен үй шаруашылықтары қарызының арасындағы байланысты қарастырады. Дәлірек айтсақ, әртүрлі тұрмыстық сипаттамалардың салтанатты шығындардың көлеміне әсерін зерттейді және салтанатты шығындар мен үй шаруашылығы қарызының пайда болуы арасындағы байланысты зерттейді.  Үй шаруашылығы сипаттамалары жиынтығының салтанатты шығындарға әсері лог-сызықтық регрессия арқылы бағаланады, салтанатты шығындарды жан басына шаққандағы капитал мәндері ретінде қарастырады және реттелген пробит регрессиясын пайдалана отырып, салтанатты шығындарды үй шаруашылығының жалпы шығындарының үлесі ретінде қарастырады. Салтанатты шығындардың, сондай-ақ үй шаруашылығы сипаттамаларының үй шаруашылығы қарыздарының жиілігіне әсері кейін пробиттік бағалау арқылы бағаланады. Зерттеу көрсеткендей, жасқа байланысты үй шаруашылығының ерекшеліктері – үй шаруашылығы басшысының жасы және ондағы орташа жас – салтанатты шығындардың көлеміне әсер етеді. Үй шаруашылығындағы балалар мен қарт адамдардың саны салтанатты шығындарға әсер ететін басқа факторлар екендігі анықталды. Сонымен қатар, Қазақстандағы үй шаруашылықтарының қарызына үй шаруашылығындағы балалар саны да қатты әсер ететіні анықталды. Бұл зерттеу эмпирикалық талдау үшін негіз бола отырып, Қазақстандағы салтанатты шығындар бойынша болашақтағы ауқымды эмпирикалық зерттеулерге үлес қосады.