Стационарлы емес әсерлерді технологиялық процестерде интенсивтендіруші фактор ретінде және химиялық жүйелерді зерттеу құралы ретінде кеңінен қолдануға болады. Сұйық жүйелердегі құрылымдық өзгерістерге энергияның әсерін зерттеу көптеген химиялық және металлургиялық процестерді айтарлықтай қарқындатуға мүмкіндік береді. Айнымалы электр тогының әсерінен алюминий, темір және молибденнің сілтілі ерітінділерде ерігіштігін зерттедік. Екі электродты ұяшық пайдаланылды. Электродтар еріген металдан жасалған. Электр тогының жиілігі 20-дан 200 000 Гц-ке дейін өзгерді. Ток жиілігі мен сілтінің концентрациясы бірдей алюминийді сілтілі ерітіндіде еріту процесінде алюминий үлгісінің массалық жоғалуы ток күші 0,042–0,044 г дейін жоғарылаған сайын артады. Токтың одан әрі жоғарылауы алюминийдің еруін іс жүзінде блоктайды – массаның өзгеруі Al 0,005–0,007 г құрады. Сілтілік концентрациясын 5,7% КОН-ға дейін арттыру алюминийдің еруін айтарлықтай төмендетеді, салмақ жоғалту 0,009 г құрайды. Электродтардың бүкіл беті 6 сағат ерігеннен кейін пленкамен жабылады. Алюминий бетіндегі фазаларды талдау пленка калий негізіндегі фаза екенін көрсетті. Калий қабықшасының қалыңдығы электродтардың ерітіндіге батыру тереңдігіне және тәжірибе уақытына байланысты өзгереді. Калий мен алюминий қосылыстарының құрылымы мен құрамын анықтау мүмкін болмады.

Мақалада Атырау мұнай өңдеу зауытының АВТ-3 және АТ-2 мұнайды бастапқы өңдеу қондырғыларының жұмысын оңтайландыру бойынша есептеулер үшін Aspen Hysys мамандандырылған бағдарламалық жасақтамасын пайдалану мысалдары көрсетілген. Aspen Hysys бағдарламасы Атырау МӨЗ-да алғаш рет енгізілді. Aspen Hysys бағдарламалық жасақтамасы әлемде технологиялық инженерлерді қолдаудың тиімді құралы ретінде кеңінен қолданылады. Aspen Hysys моделін құра отырып, Атырау МӨЗ АВТ-3 және АТ-2 мұнайды бастапқы өңдеу қондырғыларының тораптарын оңтайландыру бойынша есептеулер жүргізілді. Есептеулер нәтижесінде қондырғылар жұмысының тиімділігін арттыру мүмкіндігі анықталды, растау үшін қондырғыларда тәжірибелік қозғалыстар жүргізілді.Тәжірибелік жүріс барысында АВТ-3 қондырғысында булау бағанасы текшесінің температурасын реттеу бойынша шектеу анықталды. Бұл керосин фракциясының қайнау басталуының тұрақтануына әсер етеді. АТ-2 қондырғысындағы тәжірибелік жүріс барысында мұнайды атмосфералық айдаудың негізгі бағанына бу шығынының артуы тікелей айдайтын мазуттағы ақшыл фракциялар құрамының төмендеуіне ықпал етуі анықталды. Бұл ретте бензин және керосин-газойл фракциясының шығымы ұлғаяды. Осылайша, мұнайды бастапқы айдау қондырғыларын оңтайландыру және технологиялық шектеулерді анықтау үшін Атырау МӨЗ-да Aspen Hysys бағдарламасын қолданудың оң әсері көрсетілген.

Елімізде бал өндіру соңғы он жылдықпен салыстырғанда артқан. Шығыс Қазақстан, Алматы және Оңтүстік Қазақстан облыстары негізгі бал өндірушілер болып табылады. Елімізде гүлдің алуан түрлілігі монофлоралды балдың көптеген түрлерін және полифлоралды балдың бірнеше комбинациясын алуға мүмкіндік береді. Гүлдің шығу тегі - бал нарығына әсер ететін маңызды факторлардың бірі. Монофлоралды бал дәміне және тек оған тән қасиеттеріне байланысты тұтынушылар арасында көбірек сұранысқа ие. Сондықтан бағасы жоғары болғандықтан өндірушілерге тиімдірек. Қара қоңыр түсті бал (қарақұмық балы) әдетте денсаулық әлеуетін арттыратын антиоксиданттардың көп мөлшерін қамтиды. Азық-түлікті бақылау - тауардың жоғары сапалы екенін білгісі келетін тұтынушылар үшін басты фактор. Заттаңбада көрсетілген өнімдердің нақты құрамын қамтамасыз ету үшін талдау және талдаудың тиімді әдістерін әзірлеу қажет. Сондықтан, бұл зерттеудің мақсаты газ хроматографиясы-масс-спектрометриямен (ГХ-МС) біріктірілген вакуумдық қатты фазалық микроэкстракция (вак-ҚФМЭ) арқылы қарақұмық балының биомаркерлерін анықтау болып табылады.

Біз зерттеген ақ портландцемент ПЦБ-1-500-Д0 келесі минералдардан тұрады, масса% :алит– 50,4; белит– 20,0; целит– 0,9; фелита– 16,7; гипс– 7,0. Алғашқы төрт жеке -клинкерминералдары, ал соңғысы – цементке оны ұнтақтау кезінде жеке енгізіледі.

Рентгендік фазалық талдау (XRF) көмегімен алит пен белиттің кристалдық құрылымы, алфелиттің шыны тәрізді құрылымы бар екені анықталды. Фелитаморфизмі жоғары температурадағы клинкердің сумен тез суытылуының нәтижесі. Клинкердің құрамында клинкер минералдарының құрамына кіретін иондар (Fe³⁺, Na⁺, K⁺, Mg²⁺, Ti⁴⁺, Mn²⁺, Cu²⁺) түріндегі қоспалар бар; олар тәуелсіз байланыстар жасамайды және еркін күйде қалмайды. Оның үстіне Na⁺, K⁺, Mg²⁺, мүмкін Ti⁴⁺, Mn²⁺, иондары негізінен силикаттыминералдардың құрылымында шоғырланған. Ал Fe³⁺ және басқа хромофорлар кальций алюминоферриттерінің құрамында болады. Осыған байланысты жазық аралық қашықтықтардың (d) мәндері анықтамалық сандарға қарағанда кішірек және үлкен сандарға жылжиды. Сондықтан клинкерминералдары олардың қатты ерітінділері болып табылады. Зерттелетін ақпортландцемент ПБЦ-1-500-Д0 физикалық-механикалық қасиеттері ГОСТ965-89 бойынша техникалық талаптарға сәйкес келеді. «Портландцементтердің түсі ақ. Техникалық талаптар». Алайда, фелиттің (3CaO·Al₂O₃) жоғары мөлшерінің арқасында - 16,7%, 3CaO·Al₂O₃·6H₂O типті тәуелсіз қосылыстар жасалуы мүмкін, бұл осы ақпортландцемент негізінде жасалған материалдармен бұйымдардың беріктігін айтарлықтай төмендетеді. Сондықтан Қазақстан Республикасына түсетін барлық ақпортландцементтердің беріктігінің, аяз бен даттануға төзімділігінің өзгеруін тексерген жөн.

N,N-Диэтил-2-(мезитиламино)-N-бензил-оксоэтанамоний  хлориді  синтезі  қалыпты  жағдайда N-алкилдеу арқылы және микротолқынды сәулелену мен ультрадыбыстық жандандыруды қолдану нәтижесінде жүзеге асырылды. Синтезделген иондық қосылыс ИҚ, ¹Н және ¹³С ЯМР көмегімен сипатталды. Өсуі-стимуляторлық белсенділігі Zea Mays L. жүгері тұқымдарында сыналды. Микротолқынды және ультрадыбыстық жандандыру сияқты дәстүрлі емес әдістерді қолдану арқылы, N,N-Диэтил-2-(мезитиламино)-N-бензил-оксоэтанамоний хлорид синтезі, әдеттегі әдіске қарағанда қысқа мерзімде жоғары шығымда нәтиже көрсетті. Ең жоғары шығым, өте қысқа уақыт ішінде UWAVE-2000 микротолқынды күшейтіп қолдана отырып алынды. Ал классикалық жағдайда шығым төмен, реакция уақыты жиырма төрт есе көп болды. Синтезделген иондық қосылыс бақылаумен салыстырғанда жүгері тұқымының өну және өсу энергиясына жақсы әсер етті. N,N-диэтил-2-(мезитиламино)-N-бензил-оксоэтанамоний хлоридінің ерітіндісімен өңделген үлгілерде зақымдану ошақтары аз болды. Сондықтан жүгері тұқымын тримекаин бензилхлоридімен өңдеу өсімдіктің өсуін ынталандырып қана қоймайды, сонымен қатар зең саңырауқұлақтарының пайда болуына жол бермейді.

Бұл мақалада тұрақты графтар теорияларының үйірлері зерттеледі. Тұрақты граф теориясы үшін инварианттарды пайдалана отырып, тұрақты графтардың барлық теориялары үйірлерінің е-минималдылығы, а-минималдылығы және α-минималдылығының критерийі алынады. Бұл рангтер мен дәрежелер теориялардың анықталатын жиындары үшін иерархиялары бар теориялар үйірлері үшін ұқсас рөл атқарады, мысалы, арнайы теория үшін Морли иерархиялары, бірақ олардың өзіндік сипаттамалары бар. Морли рангісіне ұқсас теориялар үйірлерінің рангісін осы үйірлердің күрделілігі немесе байлығының өлшемі ретінде қарастыруға болады. Осылайша, үйірлерді кеңейту және рангіні арттыру арқылы біз «жеткілікті бай» деп санауға болатын шексіз рангілі үйірлерді құрастыра аламыз. Ақырлы және ақырсыз диагональді тұрақты графтар теориялар үйірлері үшін рангілер сипатталған. Барлық тұрақты граф теорияларының үйірлері шексіз дәрежеге ие. Бұл келесі фактінің салдары: егер тіл m-ші ретті таңбаларынан тұрса, m≥2, онда берілген тілдегі барлық теориялар үйірлері шексіз дәрежеге ие болады. Бұл сонымен қатар барлық тұрақты граф теорияларының үйірлері тоталды трансценденттік емес екенін білдіреді. Алынған нәтижелерді [5] жұмыста қойылған сұраққа ішінара жауап ретінде қабылдауға болады.

Бұл мақалада мұнай өндіруді барынша арттыруға қол жеткізу мақсатында "Ембімұнайгаз" АҚ кен орындарында геонавигациясы бар көлденең ұңғымаларды жоспарлау және бұрғылау кезінде кешенді тәсілді қолданудың оң тәжірибесі сипатталады (олардың басым бөлігі игерілуі қиын көмірсутек қорларының ұдайы өсуімен игерудің кеш кезеңіне өткен). Бұл тәсіл геофизикалық деректерді пайдалануға (3D-сейсмикалық барлаудан бастап ұңғымаларды егжей-тегжейлі геофизикалық зерттеуге (ГАЖ) дейін, геологиялық модельдеу нәтижелері бойынша ұңғыманың траекториясын жобалауға, бұрғылау процесінде алынған ГАЖ, шлам және геонавигация деректерін ұңғыманың модельдерін нақтылау және траекториясын түзету үшін қолдануға, бұрғыланатын жыныстардың сүзу-сыйымдылық қасиеттерін нақты уақыт режимінде бағалауға негізделген. Көлденең ұңғымаларды геонавигациялау-ескі мұнай кен орнының өндірісін ұлғайту және қызмет ету мерзімін ұзарту үшін ең жақсы шешімдердің бірі.