Реляциялық деректер қоры моделінде Э. Ф. Кодд, дерекқор күйі элементтер арасындағы қарым-қатынастардың соңғы жиынтығы ретінде түсініледі. Қатынастардың атаулары және олардың аритеттері (орындары) бекітілген және деректер қоры схемасы деп аталады. Бұл схеманың қатынастарында сақталатын жеке ақпарат мәліметтер қорының күйі деп аталады. Реляциялық дерекқорлар деректердің ақырғы жиындарына арналған болса да, көбінесе шексіз анықтау облысы бар деп болжауға ыңғайлы. Біз реляциялық мәліметтер базасын қосымша қатынастармен реттелген анықтау облысы бойынша зерттейміз – типикалық мысалы қосу бинарлық операциямен рационалдық сандар реттелген жиыны болады. Бірінші ретті (FO) предикат логикалық тіл сұрау тілі ретінде пайдаланылса, сұраулар барлық доменде өзгеретін айнымалы мәндермен дерекқор қатынастарын да, домен қатынастарын да пайдалана алады. Біздің зерттеуіміз бірінші ретті сұраныстарға бағытталған, олар ретті сақтайтын ауыстыруға қатысты инвариантты болады, мұндай сұраныстар рет-генерикалық деп аталады. Кейбір облыстар үшін бірінші ретті рет-генерикалық сұраныстар таза реттік сұраныстарға дейін азайтылатыны анықталды. Мұнда біз кіші есептік спектрі бар және дөңестік рангісі 1 болған әлсіз o-минималды анықтау облысы бойынша редукция теоремасын дәлелдейміз.

Бұл мақалада құрылыс конструкциялары мен құрылымдарын қысқы бетондаудың энергия үнемдейтін технологиялары қарастырылған. Әртүрлі авторлар үш өлшемді құрылыс конструкциясының жылу режимінің математикалық үлгілерін зерттеген. Бетон конструкциясындағы жылу балансы теңдеулерінің математикалық моделі, жылу өткізгіштік коэффициенті, бетон конструкциясы мен түйіспедегі жылу балансы теңдеулерінің тәуелділіктері, сәйкесінше тұрғызылған фрагменттегі жылу өткізгіштік коэффициенті, көлемдік жылу өткізгіштік және қабырғаның бұрын салынған бөлігі компьютерде жүзеге асырылды. Мақалада бетонды ерте мұздату кезінде цемент пен бетонның беріктігін арттыру процестері қарастырылады. Әртүрлі авторлардың алдыңғы зерттеулерінде сыни беріктікке ие болу уақытының ұлғаюымен құрылымның жылу инерциясын пайдалану есебінен электр энергиясының құны 25-50% -ға төмендейтіні анықталды. Теріс температурада монолитті құрылымдардың салқындату жылдамдығы анықталды. Ерте мұздату кезіндегі цементтің қатаю процестерінің химиясы көрсетілген. Термодинамикалық есептеулер бетонның беріктігінің қатаюы тоқтайтын теріс температуралардың шектерін белгілейді, бірақ қайталанатын оң температуралардың әсерінен цементтің гидратация процесі қайта басталады және бетон қатаюды жалғастырады. Портландцемент клинкерінің алюминий минералдары әдетте цемент сумен қатқанда бірінші болып ылғалданады, ал гипстің қатысуымен кальций гидросульфоалюминат түзеді. Бұл байланыс өте нәзік және механикалық кернеумен (қайталанған діріл) және уақыт өте келе тіпті қалыпты температурада бұзылады. Мақалада қысқы бетондаудың шетелдік тәжірибесі және бұл жағдайда жұмыс істеудің қолайлы әдістері қарастырылады.

теориялардың бинарлық критерийі алынды. Бинарлық дөңестік рангісі – параметрлік анықталатын эквиваленттік қатынастар бос жиынмен анықталатын эквиваленттік қатынастармен ауыстырылатын дөңестік рангісі. (p, q)-бөлу формулалары әлсіз o-мини- малды теориялардағы әлсіз ортогональды алгебралық емес 1-түрлер арасындағы байла- нысты білдіреді. Көптеген жағдайларда әлсіз емес ортогональды алгебралық емес 1-түр- лердің бинарлық дөңестік рангілері тең емес. Бұл жұмыстың негізгі нәтижесі (p, q)-бөлу формулалары тұрғысынан дерлік омега категориялық әлсіз o-минималды теориялардағы әлсіз ортогональды алгебралық емес 1-түрлері үшін екілік дөңес рангтарының теңдігі үшін қажетті және жеткілікті шарттарды табу болып табылады.

Өздеріңіз білетіндей, кремний күн батареяларының тиімділігін арттыру қазіргі заманғы баламалы энергетика индустриясындағы маңызды міндеттердің бірі болып табылады. Шағылысуға қарсы және пассивтеуші қабатты оңтайландыру ПӘК арттырудың ең бюджеттік әдісі болып табылады Бұл жұмыста құрғақ оттегі атмосферасындағы 900 және 950 °С температураларында жылдам термиялық күйдіру (RTP) әдісімен өсірілген кремний диоксиді (SiO₂) қабыршақтарының пассивтеуші қасиеттеріне алдын ала тазартудың әсері зерттелді. Кремнийдің монокристалды тілімдерінің беттерінде SiO₂  жұқа қабыршақтарын өсіру AS-ONE 150 жылдам термиялық күйдіру француз қондырғысының камерасында жүзеге асырылды. Негізгі емес зарядты тасымалдаушылардың өмір сүру уақытын байланыссыз микротолқынды әдіспен өлшеу, үлгілердің ең жақсы пассивациясына n типті кремний тiлiмiнiң бетін алдын-ала үш сатылы химиялық тазарту (RCA) көмегімен қол жеткізілетіндігін көрсетті. ИҚ-спектроскопия әдісімен SiO₂  қабатының қалыптасуы 1071 см^-1 кезінде қарқынды максимумның болуымен расталды, бұл "созылу-сығылу" түріндегі валенттік тербелістерге жатқызылды. Шағылысу спектрлері мен SCOUT бағдарламалық жасақтамасын қолдана отырып, алынған SiO₂  қабыршақтарының оптикалық тұрақтыларын есептеу нәтижелері сыну көрсеткіші мен экстинк коэффициенті эталондарға жақын кремний диоксиді қабатының болуын көрсетеді.

Парафин шөгуінің термодинамикалық сипаттамасы мұнай-газ өнеркәсібі біраз уақыттан бері күресіп келе жатқан парафин шөгуінің мәселесін шешудің салыстырмалы түрде жаңа тәсілі болып табылады. Әдебиетте бірінші парафин кристалы түзілетін термодинамикалық жағдайларды болжауға арналған көптеген модельдер бар. Барлық модельдердегі бірінші міндет парафин тұнудың мүмкіндігін тексеру үшін көмірсутекті қоспаның тұрақтылығын анықтау болып табылады. Қоспаның тұрақтылығы көпкомпонентті қоспаның фазаларының термодинамикалық күйімен, атап айтқанда, барлық фазалардың тепе-теңдікте болуымен анықталады. Осы мақсатта көмірсутек қоспаларындағы парафинның шөгуін анықтау үшін Гиббс энергиясын минимизациялау арқылы жаңа тұрақтылық алгоритмі әзірленді. Алгоритм күй теңдеулері концепциялары бар multi-solid термодинамикалық модельге негізделген. Тұрақтылықтың негізгі критерийі қоспаның оның жаһандық минимумында болуы. Ұсынылған тұрақтылық алгоритмі берілген қоспаның белгілі температура мен қысым жағдайында бірнеше фазаға бөлінетінін немесе бір фаза ретінде болатынын болжайды. Модель X және Y кен орындарынан алынған 6 үлгіден сыналды, бұл кендердегі мұнайдың нақты әрекетіне сәйкес келетін бастапқы мұнай қоспаларының тұрақсыздығын көрсетті. Жаңа тұрақтылық алгоритмінің нәтижелерін бұрын ұсынылған үлгілермен салыстыруға болады. Әдістің басты артықшылығы оның қарапайымдылығы мен сенімділігі болып табылады.

Құбыр көлігі теміржол, құрлық немесе басқа тасымалдау түрлеріне қарағанда ең тиімді және экономикалық тұрғыдан орынды болып саналады. Тасымалданатын өнімдер, әдетте, мұнай өнімдері, әртүрлі физикалық және механикалық қасиеттері бар, олар құбыр материалына әртүрлі теріс әсер етуі мүмкін, осылайша коррозия, тозу, ағып кету және шығарындылар тудырады. Бұл бағыттағы зерттеулердің өзектілігі мұнай айдау кезінде Қазақстан мұнайларының салыстырмалы түрде күрделі құрамына байланысты фазалар шекарасындағы трибоэлектрлік әсерлер электр зарядтарының пайда болуына әкеліп соғады, бұл құбыр материалының коррозиясын тудыратын химиялық реакциялардың тиімділігін арттырады. Сондықтан мұнай құбырларын металдардың коррозиясынан болатын бұзылулардан қорғаудың нақты әдістерін жасау қажет. Мұнайдың ИҚ спектроскопиялық талдауы көмірсутектердің әртүрлі түрлерінің болуын көрсетеді. "Өзенмұнайгаз" АҚ мұнай айдау негізінде мұнайдың молекулалық құрамындағы қиындық коррозия жылдамдығының артуына әкелетін электрлік әсерлерді тудырады. Мұның бәрі коррозиядан қорғауды дамыту кезінде ескерілуі керек. Мұнай мен мұнай өнімдерін тасымалдау процесінде күрделі микроқұрылым мен макроқұрылымның белгілі бір гетерогенділігіне байланысты электростатикалық зарядтар пайда болуы мүмкін. Триболитикалық эффекттерде электрлену, сондай-ақ жылу бөлу жүретіндіктен, бұл процестер микро-макро деңгейдегі жылу беру процестерін нақтылауды қажет етеді. Бұл жағдайда сұйықтық көлемінің жеке бөлімдері арасындағы ықтимал айырмашылық айтарлықтай үлкен болуы мүмкін. Жұмыста аспаптық талдаудың химиялық және физика-химиялық әдістері қолданылды. Зертханалық жағдайда мұнай мен мұнай өнімдерінің нақты электр өткізгіштігінің эксперименттік мәндері алынды, бұл олардың диэлектрлік сипатын бағалауға мүмкіндік береді. Бұл жұмыста олардың құбыр металдарының коррозиясына әсерін анықтау үшін металдар мен органикалық сұйықтықтардың (мұнай, мазут және т.б.) шекарасындағы жердегі трибоэлектрлік әсер зерттелді және мұнай мен мұнай өнімдерінің электр өткізгіштік мәндері белгіленді.