ОРТАЛЫҚ АЗИЯ АЙМАҒЫНДАҒЫ КЛИМАТТЫҚ ЖҮЙЕНІҢ МИКРОФИЗИКАЛЫҚ ПРОЦЕСТЕРДІҢ ПАРАМЕТРИЗАЦИЯ СЫЗБАСЫН ТАҢДАУ БОЙЫНША САНДЫҚ ЭКСПЕРИМЕНТТЕР

Орта Азия аймағындағы атмосфералық шекара қабатындағы процестердің және микрофизикалық процестердің параметрлендіру сызбасын таңдау мақсатында 2000-2016 жылдарға арналған 4 климаттық кезең үшін бақыланған және модельделген метеорологиялық параметрлер арасындағы айырмашылық есептеулері жүргізілді. Бақылау деректері жалпыға қолжетімді Ұлыбритания метеорологиялық кеңсесінің жаһандық мұрағатынан және Принстон университетінің беттік гидрологиялық зертханадан алынды. Аймақтық климаттық модельдің шектік пен бастапқы шарттары ERA-Interim реанализ мәліметтерінің негізінде белгіленді. Сандық эксперименттердің нәтижелері Орталық Азия домен шегіндегі жауын-шашынның 2м деңгейіндегі және жауын-шашынның орташа жылдық маусымдық өзгерісінің картасы түрінде ұсынылған. Микрофизиканың және шекаралық қабат сызбаларының үш комбинациясы қарастырылады: екі атмосфералық шекара қабатының сызбасымен (YSU және MYJ) гидрометеорлардың 5 классын қолданатын, Томпсонның бір моментті микрофизикалық сызбасы және YSU сызбасымен бірге гидрометеорлардың 6 классымен WRF Single Moment сызбасы. MYJ PBL және Thompson микрофизикасының шекаралас қабатының параметрлеу сызбаларын қолданғандағы модельдеу мәліметтері басқаларға қарағанда, тиімді және бақылаудың жауын-шашын мен жер қабатының температурасы туралы дерек-терге сәйкес екендігі анықталды.

1. Шерстюков Б.Г., Салугашвили Р.С. Новые тенденции в изменениях климата Северного полушария Земли в последнее десятилетие // Труды ВНИИГМИ-МЦД. – 2010. – №175. – С.43-51.

2. Данные метеорологического офиса Climatic Research Unit // https://crudata.uea.ac.uk/cru/data/hrg/cru_ts_4.00/: 30.08.2018

3. Данные лаборатории приповерхностной гидрологии Принстонского университета США // http://hydrology.princeton.edu/data/: 30.08.2018

4. Skamarock W.C., Klemp J.B., Dudhia J., Gill D.O., Barker D.M., Wang W., and Powers J.G. A Description of the Advanced Research WRF Version 2 // https://arrc.ou.edu/~rockee/NRA_2007_website/WRF-weather-model-arw_v2.pdf: 30.01.2007.

5. Klemp J.B., Skamarock W.C., and Dudhia J. Conservative split-explicit time integration methods for the compressible nonhydrostatic equations // Monthly Weather Review. – 2007. – № 135, 2897-2913.

6. Michalakes J., Dudhia J., Gill D., Henderson T., Klemp J., Skamarock W., and Wang W. The Weather Research and Forecast Model: Software Architecture and Performance // Use of High Performance Computing in Meteorology. – 2005. – PP.156–168.

7. Michalakes, J., Chen S., Dudhia J., Hart L., Klemp J., Middlecoff J., and Skamarock W. Development of a Next Generation Regional Weather Research and Forecast Model // Developments in Teracomputing. – 2001. – РР.269-276 // https://pdfs.semanticscholar.org/c9cb/ef0374a8417be2804a39a0a77116a39053aa.pdf: 30.09.2018.

8. Tugba Ozturk, M. Tufan Turp, Murat Türke, M. Levent Kurna Projected changes in temperature and precipitation climatology of Central Asia CORDEX Region 8 by using RegCM4.3.5 // Atmospheric Research. – 2017. –Vol.183. – PP. 296-307