АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕРДЕ ДЕРЕКТЕРДІ БІРІКТІРУ ӘДІСТЕРІ

Зерттеу мақсатына сәйкес бірінші кезектегі міндет деректерді бірыңғай ақпараттық кеңістікке біріктіру саласындағы қолданыстағы шешімдерді талдамалы шолу болып табылады, яғни интеграциялайтын жүйелердің қолданылатын архитектураларының ерекшеліктерін, артықшылықтары мен кемшіліктерін атап өту қажет. Бұл Ақпараттық жүйелер деректерінің құрылымдық және семантикалық біртекті еместігімен байланысты проблемаларды бөліп көрсетуге, сондай-ақ ақпараттық жүйелерді біріктіруге көзқарасты қалыптастыруға мүмкіндік береді. Қазіргі уақытта бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу бойынша әлемдік көшбасшылар деректерді интеграциялау бойынша өздерінің дайын шешімдерін ұсынады. Оларды қарау теориялық тәсілдерді зерттеуді толықтырады және интеграцияланатын жүйелерді құру кезінде дамыту және пайдалану қажет бағыттарды анықтайды. Ақпараттық жүйелерді интеграциялау кезінде ақпараттың семантикалық біркелкі емес проблемасын шешу үшін пәндік саланың онтологиясын қолдану ұсынылады. Осы жұмыста ақпараттық жүйелердің деректерін интеграциялау міндеті деректерді бірыңғай ұсынуды қамтамасыз ету мақсатында әр текті Ақпараттық жүйелер мен ресурстардан (репозиторийлерден) ақпаратты интеграциялау міндеті ретінде қарастырылады. Біртекті емес Ақпараттық жүйелерді дұрыс интеграциялау мақсатында олардың негізінде жатқан онтологиялардың ортақтығы мен айырмашылықтарын анықтау, сонымен қатар біртекті емес онтологиялық ерекшеліктерді келісу және одан әрі ақпаратты түрлендіруді жүзеге асыру қажет. Нәтижесінде семантикалық мәнді деңгейде тапсырманың пәндік саласы контекстінде біртекті емес ақпараттық жүйелердің бірлескен жұмысы қамтамасыз етіледі. Онтологиялардың келісімі бойынша зерттеудің жай-күйін талдау қолданыстағы әдістер негізінен бейресми және сарапшының адамның субъективті пікіріне негізделгенін көрсетеді. Жеке жағдайлар үшін бұл әлі күнге дейін тереңірек зерттелмегенін байқадық.

1. Levy A.Y. Logic-Based Techniques in Data Integration. Logic-based Techniques in Data Integration. In: Logic Based Artificial Intelligence. Edited by J. Minker. Kluwer Publishers, 2000.

2. Manolescu I., Florescu D., Kossman D. Answering XML Queries over Heterogeneous Data Sources. Proc. Of the 27th VLDB Conference, Roma, Italy, 2001.

3. ANSI/X3/SPARC Study Group on Data Base Management Systems Interim Report. FDT Bulletin, 7 (2), 1975, pp. 1-140.

4. Bezduchny A.N., Zhizhchenko A.B., Kulagin M.V., Serebryakov V.A. An integrated system of information resources of the Russian Academy of Sciences and technology for developing digital libraries. Programming, 2000, 4, p. 3-14.

5. Kalinichenko L.A., Kolchanov N.A., Podkolodny N.L. Problems of creating a subject intermediary for the integration of molecular genetic information resources. The Second All-Russian Scientific Conference "Digital Libraries: Advanced Methods and Technologies, Electronic Collections", Protvino, 2000, p. 174-184.

6. Digital Libraries Initiative. NSF. http://www.dli2.nsf.gov/.

7. Kalinichenko L.A., Briukhov D.O., Skvortsov N.A., Zakharov V.N. Infrastructure of the subject mediating environment aiming at semantic interoperability of heterogeneous digital library collections. The Second All-Russian Scientific Conference "Digital Libraries: Advanced Methods and Technologies, Electronic Collections", Protvino, 2000, p. 78-90.

8. [8] Briukhov D.O., Shumilov S.S. Ontology Specification and Integration Facilities in a Semantic Interoperation Framework. Proc. of the Second Intern. Workshop ADBIS'95. Moscow, 1995. - P. 195-200.

9. Jean-Christophe R. Pazzagli, Suzanne M. Embury. Bottom-up Integration of Ontologies in Database Context. KRDB, 1998, 7.1-7.7.

10. Zh.B. Sadirmekova, O.L.Zhizhimov, D.A. Tussupov, M.A. Sambetbayeva//Requirements for information system to support scientific and educational activities// CEUR Workshop Proceedings (DICR-2019), //Novosibirsk, Russia, 2019. 44-47pp.

11. Wiederhold G. Mediators in the Architecture of Future Information Systems. IEEE Computer 25:3, pp. 38-49, 1992.

12. Kalinichenko L.A. SYNTHESIS: the language for description, design and programming of the heterogeneous interoperable information resource environment. Institute for Problems of Informatics, Russian Academy of Sciences. Moscow, 1993.

13. Wen-Syan Li, Chris Clifton. Semantic Integration in Heterogeneous Databases Using Neural Networks. Int. Conf. on VLDB, 1994, pp. 1-12.

14. Wiederhold G. Mediators in the Architecture of Future Information Systems. IEEE Computer 25:3, pp. 38-49, 1992.

15. Calvanese D., Giacomo G., Lembo D., Lenzerini M., Rosati R. Conceptual Modeling for Data Integration. http://www.inf.unibz.it/~calvanese/papers/calv-etal-book-mylopoulos-2009.pdf

16. Calvanese D., Giacomo G., Lembo D., Lenzerini M., Rosati R., Ruzzi M. Using OWL in Data Integration. Chapter 14. http://www.dis.uniroma1.it/~rosati/publications/CalvaneseetalSWIMBook-09.pdf

17. Adzhiev, A.S. Integration and loading of structured data in IS based on the ISIR platform / A.S. Adzhiev // Information support of science. New technologies: collection of scientific papers. - M., 2005. - p. 199−224.

18. Batrin, V.K. Development of a conceptual scheme (ontology) to ensure a unified semantics in an open system for integrating heterogeneous data / V.K. Batrovrin, M.R. Kogalovsky, A.S. Korolev, A.B. Petrov // Telematics’2006: materials of the All-Russian Scientific and Methodological Conference. St. Petersburg, June 2006 - St. Petersburg: because of St. Petersburg State University ITMO, 2006. - p. 90−91.

19. Heartless, A.N. The place of ontologies in a single integrated system of the RAS / A.N. Soulless, E.A. Gavrilova, V.A. Serebryakov, A.V. Shkotin // Modern technologies in the information support of science. URL: http://www.benran.ru/Magazin/cgi-bin/Sb_03/pr03.exe?!15 (accessed: 08/20/2011).

20. Volkova T.V. Improving the processes of information formation for university management on the basis of an integrated automated system: dissertation can. those. Sciences, Orenburg State University. Orenburg, .2008.

21. Gavrilova, T.A. Ontological approach to knowledge management in the development of corporate information systems / T.A. Gavrilova // News of artificial intelligence. - 2003. - No. 1 (55). - p. 24−30. [22] Gavrilova, T.A. Knowledge Base of Intelligent Systems / T.A. Gavrilova, V.F. Khoroshevsky //.− SPb .: Peter, 2002 .- p. 382

22. [23] Gladun, A.Ya. Ontologies in corporate systems / A.Ya. Gladun, Yu.V. Rogushina // Corporate systems. - 2006. - No. 1. - Part II.

23. Gribova, V.V. Automation of design, implementation and maintenance of the user interface based on the ontological approach: author. dis. Cand. those. Sciences / Gribova V.V. - Vladivostok, 2007.

24. Kleschev, A.S. Classification of properties of ontologies. Ontologies and their classification / A.S. Kleschev, E.A. Shalfeeva // Preprint. - Vladivostok: IAPU FEB RAS, 2005. - 19 p.

25. Lomov, P. A. Integration of semantically related information resources based on ontologies for effective information support of rational nature management / P. A. Lomov, M. G. Shishaev // Deep processing of mineral resources: a collection of materials from the IV school of young scientists and specialists "Balanced nature management." - Apatity: Publishing House of KSC RAS, 2008. - p. 243−247.

26. Guarino N. Formal ontology, conceptual analysis and knowledge presentation//International Journal of Human and Computer Studies, 43(5/6), pp. 625−640.

27. Guarino N. Formal Ontology in Information Systems, Proceedings of FOIS’98, Trento, Italy, 6−8 June 1998. Amsterdam, IOS Press, pp. 3−15.

28. Lande, D.V. Fundamentals of the integration of information flows: monograph / D.V. Lande //. − Kiev: Engineering, 2006 .- 240 p.

29. Gruber T.R. A Translation Approach to portable ontology specification//Knowledge Systems 92−7, Laboratory, Stanford University, Technical Report KSL.−1993.

30. Mikhailov I.S. Mathematical and software structural and semantic interoperability of information -odonic systems based on metamodels: dis. can those. sciences. MPEI, Moscow, 2008.

31. Travis, B. XML and SOAP: Programming for BizTalk Servers. The latest technology: transl. From English. / B. Travis. - M .: Publishing and trading house "Russian Edition", 2001. - 496 p.

32. Naykhanova, L.V. The use of fuzzy regulation methods in the combination of ontologies of the subject area [Text] / L.V. Naihanova // Software Products and Systems: Int. journal - Tver: NII TsPS. - 2008. - No. 2. - p. 41−44.

33. Nikonenko, A.A. Review of ontological knowledge bases / A.A. Nikonenko // Artificial Intelligence. - 2002. - No. 4. - p. 157–163.

34. Ontolingua [Электронныйресурс] URL: http://www.ksl.stanford.edu/software/ontolingua/ (date of the application: 14.05.2011).

35. OntoEdit: Collaborative ontology development for the Semantic Web. Y. Sure, M. Erdmann, J. Angele, S. Staab, R. Studer, D. Wenke // In Proc. of the Inter. Semantic Web Conference (ISWC 2002), Sardinia, Italia, June 2002.

36. Bechhofer, S. OilEd: A Reason-able Ontology Editor for the Semantic Web / S. Bechhofer, I. Horrocks, C. Goble, R. Stevens // Joint German/Austrian conf. on Artificial Intelligence. Lecture Notes in Artificial Intelligence LNAI 2174, Springer-Verlag, Berlin, 2001. − P.396−408.

37. WebOnto [Electronic resource] URL: http://webonto.open.ac.uk (accessed: 05/14/2011).

38. ODE, WebODE [Electronic resource] URL: delicias.dia.fi.upm.es/webODE/ (date of access: 05/14/2011).