ТОПЫРАҚ ПРОЦЕСІНДЕГІ МАТЕМАТИКАЛЫҚ МОДЕЛЬДЕР

Мақалада топырақтардағы процестерге математикалық модельдерді құру жолдары қарастырылған. Топырақтың құнарлылығын арттыру үшін әзірленген математикалық модельдер келтірілген. Математикалық модельдеу математикалық қатынастарға негізделген табиғи процестерді (теңдеулер, теңсіздіктер және т.б.) немесе осы жүйенің кейбір ерекшеліктерін айқындайтын бағдарламаларды сипаттайды. Математикалық модельді (теңдеуді) жасау үшін, зерттелетін процестің физикалық негіздерін білу қажет. Топырақты зерттеуде математикалық модельдеу кең ауқымды міндеттерді шешу үшін қолданылады: топырақ режимдерін оңтайландыру, ластауыштардың әртүрлі түрлерін болжау, табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану және т.б.

1. Arkhangelskaya T. A., Khokhlova O. S., Myakshina T. N. Mathematical modeling of the water regime of two agrochernozems with different levels of carbonate occurrence // Computer research and modeling 2016 T. 8 № 2. 401-410 b.

2. Bedanokova S. Yu. Mathematical modeling of salt regime of soils with fractal structure // Vestn. Himself, state tech. un-that. Ser .: Phys.-mat. science. - 2007. - № 2 (15). - 102-109 b. - ISSN 1991-8615

3. Verigin N. N., Azizov K. Z., Mikayylov F. D. On the influence of boundary conditions in modeling the transfer of salts in soils during washing // Soil Science. - 1986. - № 6. 67-73 b.

4. Globus A. M. Soil and hydrophysical support of agroecological mathematical models. - L .: Hydrometeoizdat, 1987. - 428 b.

5. Mikayylov F. D. Modeling of some soil processes // Agroecology: Bulletin of the Altai State Agrarian University No. 7 (117), 2014. 59-64 b.

6. Mikayylov F. D., Shein E. V. Theoretical foundations of experimental methods for determining the thermal diffusivity of soils // Soil science. - 2010. - № 5. - 597-605 b.

7. Pachepsky Ya. A. Mathematical models of processes in reclaimed soils. - M .: Publishing House of Moscow State University, 1992. - 85 b.

8. Safarov S. G. Applied dynamic modeling of water-thermal regime of the system “soil-plant-atm osphere”. - Baku; Elm, 1999. - 230 b.

9. Safarov S. G., Hasanaliev A. A. Study of the soil moisture regim e and their expected changes in the future on the territory of Azerbaijan with the help of a mathematical model // Agroecology: Altai State Agrarian University Bulletin No. 5 (115), 2014. 80-85 b.

10. Tsibulsky V. R., Solovyov I. G., Govorkov D. A. Basic approaches to modeling soil stability (review) // Bulletin of Tyumen State University. Ecology and nature management. 2017. Vol. 3. No. 4. 6-23 b.

11. Shein E. V. Soil physics course. M .: Publishing House of Moscow. University, 2005. - 432 b.

12. Shein E. V., Ryzhova I. M. Mathematical modeling in soil science // Publishing House Moscow, 2016. - 377 b.