ЖАСАНДЫ БҰЖЫРЛЫ ТЕЗАҒАРЛАРДЫҢ ЖАҢА КОНСТРУКЦИЯЛАРЫ

Ғылыми жұмыста гидротехникалық құрылыстар мен құрылымдарға жататын жоғарғы бьефпен төменгі бьефті жалғастыратын жасанды бұжырлы тезағарлардың жаңа конструкцияларын ойлап табу және оларды жетілдіру мәселелері келтірілген. Бұл гидротехникалық құрылымдардың басты мақсаты біздің өңтүстік өңірлердегі таулы аймақтардағы биіктерден үлкен жылдамдықпен ағып түскен суды төменгі бьефтерде шайылу процесстерін болдырмау және ашық каналдарда қауіпсіз гидравликалық режимді жақсарту болып табылады. Осы ретте жоғарыдан ағатын судың артық кинетикалық энергиясын арнайы жасалған жасанды бұжырлы тезағарлардың көмегімен салыстырмалы қысқа жолда тиімді сөндіру қәжет. Біздің ғылыми жұмысымызда экономикалық жағынан тиімді, берік және сенімді, конструкциясының қарапайымдылығы, құрылыс тұрғысынан ұтымды және оңай жүзеге асырылатын пішінде болуы және т.б. жағдайларын ескере отырып, пайдалы модельге алынған оң шешімі бар тезағар құрылымы оларға қойылған талаптарға жауап береді деп сенеміз.

1. https://strategy2050.kz/news/13388/.

2. Гидротехнические сооружения под ред. Н.П.Розанова – М., изд-во «Агропромиздат», 1985. – С.259-262.

3. Авторское свидетельство №905362, кл. Е02В 8/06, 1982

4. RU2647895C1.,2018.03.21г., «Гаситель энергии водного потока»., Голубенко Михаил Иванович (RU)

5. Е.І. Рүстем, Е.С.Ахметов, С.Ж.Тәттібаев, Г.А.Сарбасова, М.Т. Омарбекова, А.Н. Нурлыбаева. Гаситель энергии водного потока. Патент на полезную модель №5257, (21) 2020/0453.2.

6. О.M. Айвазян. О применении усиленной шероховатости для предотвращении волнообразования на быстротоках /«Гидротехника и мелиорация». – 1968. – № 10. – С.79-84.

7. Е.І. Рүстем, Е.С. Ахметов, Б.Ш. Смаилов, Г.Д. Койшибаева, М.Т. Байжигитова, А. Н. Нурлыбаева. Габионный быстроток. Патент на полезную модель № 4995, 28.02.20ж.

8. С.М. Койбаков, Т.Т. Утегалиев, С. Джолдасов. KZ (A) 12215. 15.11.2002, бюл.11.

9. С.К. Джолдасов, С.М. Қойбақов, К.Қ. Шилібек. Құбырлы тезағар // Инновациялық патент №27759, 26.04.12.

10. С.К. Джолдасов және т.б. Арын бәсеңдеткіш тезағар // Инновациялық патент №27760, 26.04.12.