Мұнай бергіштікті арттыру әдістерінің бірі ретінде СО2 кері айдау халықаралық тәжірибесін талдау

Қазіргі уақытта СО2 кері айдау мұнай бергіштікті жоғарылату (EOR) үшін қолданылатын танымал әдіс болып табылады. Мұнай бергіштікті арттыру үшін кері айдау газы ретінде СО2- ні пайдалану туралы алғашқы тұжырымдар 1916 ж. басталады, бірақ 1950 жылға дейін оның экономикалық тұрақтылығы анықталған жоқ. Бастапқыда пропан, сұйытылған мұнай газы және табиғи газ сияқты балама газдар пайдаланылды, бірақ СО2 үнемді және тиімді нұсқа ретінде пайда болды. Бірінші CO2 кері айдау жобасы 1964 ж. басталып, 1972 ж. ауқымды жобаға айналды. Нәтижесінде АҚШ, Канада, Венгрия, Түркия, Тринидад және Бразилия сияқты әртүрлі аймақтарда CO2 кері айдау сәтті жүзеге асырылды. Басқа елдер шектеулі инфрақұрылым мен көздер сияқты қиындықтармен кездессе, Америка Құрама Штаттары 67 белсенді CO2 кері айдау жобасымен ерекшеленді. Бүгінгі күні CO2 кері айдаумен байланысты 100-ден астам мұнай бергіштікті арттыру жобалары тіркелді. Бұл мақалада мұнай бергіштіктің тиімділігін арттыру үшін СО2 кері айдауды қолданудың халықаралық тәжірибелері мен әдістемелеріне толық шолу жасалады. Сонымен қатар, осы әлеуетті жобаларды және технологияны Қазақстан контекстінде қолдануға ерекше назар аударылады.

1. Abdelmalek Atia and Kamal Mohammedi (2018) A Review on the Application of Enhanced Oil&Gas Recovery through CO2 Sequestration, August 16th.

2. Storing CO2 through Enhanced Oil Recovery,Combining EOR with CO2 storage (EOR+) for profit, © OECD IEA, 2015, International Energy Agency,Paris

3. Fundamentals of Carbon Dioxide-Enhanced Oil Recovery (CO2-EOR)—A Supporting Document of the Assessment Methodology for Hydrocarbon Recovery Using CO2-EOR Associated with Carbon Sequestration By Mahendra K. Verma, U.S. Geological Survey, Reston, Virginia, 2015

4. Northern Lights Project Concept report RE-PM673-00001, 2019-05-21, http://www.equinor.com.

5. The Shell Quest Carbon Capture and Storage Project, August 2018 Publisher: IEA Greenhouse Gas R&D ProgrammeISBN

6. Petra Nova CCUS Project in USA, June 8, 2018, Noriaki Shimokata, JX Nippon Oil&Gas Exploration Corporation

7. Petra Nova - W.A. Parish Project | Department of Energy.

8. Chevron Corporation website (for Tengiz Sour Gas Injection Project), https://www.chevron.com/projects/tengiz-expansion

9. Darmentaev S., Yessaliyeva A., Yessaliyeva A., Azhigaliyeva A.M., Belanger D. (2010) Tengiz Sour Gas Injection Project, November, DOI: 10.2118/139851-MS.