ШЕКАРАЛЫҚ ШАРТТАРДЫҢ ӨЗГЕРУІМЕН ШЕКТЕУ ІШІНДЕГІ ДЫБЫСТЫҢ ТАРАЛУЫН АУРАЛИЗАЦИЯ ҚҰРАЛДАРЫ АРҚЫЛЫ МАТЕМАТИКАЛЫҚ МОДЕЛЬДЕУ

Акустикалық қасиеттерді тіркеу және жабық орынжайларды аурализациялау маңызды бола түсуде. Қазіргі кезде опера театрлары, шіркеулер және концерт залдары сияқты тарихи ғимараттарды жобалау немесе қайта құру кезінде бастапқы акустикалық қасиеттерді сақтау үшін дыбыстың таралуын модельдеу маңызды. Біздің мақалада біз дыбыс толқынының ішкі үш өлшемді стационарлық емес аймақта таралу процесін, нақтырақ айтқанда концерт залындағы акустиканы модельдеуді қарастырамыз. Ол үшін берілген кіріс параметрлері бойынша бастапқы және шекаралық шарттарды пайдалана отырып, белгілі бір уақыт аралығында берілген аймақтағы дыбыстық қысымның таралу функциясы анықталды. Есептеулер барысында біз ақырлы элементтер әдісін жүзеге асыру үшін есептеу платформасын, сондай-ақ айқын схема мысалында ақырлы айырымдылық әдісін қолданамыз. Сандық нәтижелерге сүйене отырып, біз жабық кеңістікті аурализациялау әдістерінің тиімділігі туралы қорытынды жасаймыз, сонымен қатар әдістерді оңтайландыру мен қолдану аспектілерін сипаттаймыз.

1. Pengpeng Xie, Yong Peng, Tiantian Wang, Zhifa Wu, Song Yao, Mingzhi Yang, Shengen Yi. (2020) Aural comfort prediction method for high-speed trains under complex tunnel environments, Transportation Research Part D: Transport and Environment, vol. 81, 102284, ISSN 1361-9209, https://doi.org/10.1016/j.trd.2020.102284

2. Roberto A. Tenenbaum, Filipe O. Taminato, Viviane S.G. Melo. (2020) Fast auralization using radial basis functions type of artificial neural network techniques, Applied Acoustics, vol. 157, 106993, ISSN 0003-682X, https://doi.org/10.1016/j.apacoust.2019.07.041

3. Frederico Pereira, Francisco Soares, Carlos Silva, Emanuel Sousa, Elisabete Freitas. (2021) CPX based synthesis for binaural auralization of vehicle rolling noise to an arbitrary positioned stander-by receiver, Applied Acoustics, vol. 182, 108211, ISSN 0003-682X, https://doi.org/10.1016/j.apacoust.2021.108211

4. Rodríguez-Molares A. (2013) A new method for auralisation of airborne sound insulation, Applied Acoustics, vol. 74, issue 1, pp. 116–121, ISSN 0003-682X, https://doi.org/10.1016/j.apacoust.2012.06.017.

5. Staffeldt H. (1993) Modelling of room acoustics and loudspeakers in JBL's complex array design program CADP2, Applied Acoustics, vol. 38, issues 2–4, pp. 179–193, SSN 0003-682X, https://doi.org/10.1016/0003-682X(93)90050-G.

6. Naylor G.M. (1993) ODEON–Another hybrid room acoustical model, Applied Acoustics, vol. 38, issues 2–4, pp. 131–143, ISSN 0003-682X, https://doi.org/10.1016/0003-682X(93)90047-A.

7. Koutsouris D. & Vorländer M. (2019). Auralization: An overview. Applied Sciences, 9(2), 243. doi:10.3390/app9020243.

8. Rindel J.H. & Gade A.C. (2017) Auralization: Fundamentals of acoustics, modelling, simulation, algorithms, and acoustic virtual reality. CRC Press.

9. Kleiner M., Dalenbäck B.I., Svensson P. & Västfjäll D. (2007) A virtual sound environment system based on measured and simulated room impulse responses. Acta Acustica united with Acustica, 93(2), pp. 210–220.

10. Lindau A., Kleiner M. & Sarey Khanie M. (2019) Auralization for urban sound planning and soundscape design. Acta Acustica united with Acustica, 105(5), pp. 957–968.

11. Katz, B. F. G., & Aspöck, L. (2019) Auralization of wind turbine noise for soundscape assessment. Applied Acoustics, 155, pp. 74–81.

12. Franck A. & Corteel E. (2018) Auralization in room acoustics design using virtual reality. Applied Sciences, 8(9), 1497. doi:10.3390/app8091497

13. Lifshitz S.Y. Kurs arhitekturnoj akustiki; M:МВТУ, vol. 128, 1927, pp. 17–39.