Ақ портландцементтің химия және техникалық қасиеттері

Біз зерттеген ақ портландцемент ПЦБ-1-500-Д0 келесі минералдардан тұрады, масса% :алит– 50,4; белит– 20,0; целит– 0,9; фелита– 16,7; гипс– 7,0. Алғашқы төрт жеке -клинкерминералдары, ал соңғысы – цементке оны ұнтақтау кезінде жеке енгізіледі.

Рентгендік фазалық талдау (XRF) көмегімен алит пен белиттің кристалдық құрылымы, алфелиттің шыны тәрізді құрылымы бар екені анықталды. Фелитаморфизмі жоғары температурадағы клинкердің сумен тез суытылуының нәтижесі. Клинкердің құрамында клинкер минералдарының құрамына кіретін иондар (Fe³⁺, Na⁺, K⁺, Mg²⁺, Ti⁴⁺, Mn²⁺, Cu²⁺) түріндегі қоспалар бар; олар тәуелсіз байланыстар жасамайды және еркін күйде қалмайды. Оның үстіне Na⁺, K⁺, Mg²⁺, мүмкін Ti⁴⁺, Mn²⁺, иондары негізінен силикаттыминералдардың құрылымында шоғырланған. Ал Fe³⁺ және басқа хромофорлар кальций алюминоферриттерінің құрамында болады. Осыған байланысты жазық аралық қашықтықтардың (d) мәндері анықтамалық сандарға қарағанда кішірек және үлкен сандарға жылжиды. Сондықтан клинкерминералдары олардың қатты ерітінділері болып табылады. Зерттелетін ақпортландцемент ПБЦ-1-500-Д0 физикалық-механикалық қасиеттері ГОСТ965-89 бойынша техникалық талаптарға сәйкес келеді. «Портландцементтердің түсі ақ. Техникалық талаптар». Алайда, фелиттің (3CaO·Al₂O₃) жоғары мөлшерінің арқасында - 16,7%, 3CaO·Al₂O₃·6H₂O типті тәуелсіз қосылыстар жасалуы мүмкін, бұл осы ақпортландцемент негізінде жасалған материалдармен бұйымдардың беріктігін айтарлықтай төмендетеді. Сондықтан Қазақстан Республикасына түсетін барлық ақпортландцементтердің беріктігінің, аяз бен даттануға төзімділігінің өзгеруін тексерген жөн.

1. Корнеев В.И., Зозуля П.В. Сухие строительные смеси (состав, свойства). – М.: ООО «РИФ «Стройматериалы», 2010. – 320 с.

2. ГОСТ 965-89. Портландцементы белые. Технические условия.

3. ГОСТ 125-2018. Вяжущие гипсовые. Технические условия.

4. Шаяхметов Г.З., Солтамбеков К.Т., Естемесов З.А. Современные сухие строительные смеси. – Алматы, ЦелСИМ, 2001. – 325 с.

5. Дуда В. Цемент / Под ред. Б.Э. Юдовича. – М.: Стройиздат, 1981. – 464 с.

6. Череповский С.С., Алешина О.К. Производство белого и цветного портландцемента. – М., 1964. – 127 с.

7. Изобретение к патенту RU 2752767 С1. МПК С04В 7/42 (2006.01) и С04В 7/44 (2006.01). Способ получения клинкера белого цемента. Д.А. Мишин, С.В. Ковалев.

8. Санина К.Е. Перспективы использования отходов при производстве белого цемента : Материалы Международной научно-технической конференции молодых ученых ВГТУ им. В.Г. Шухова. – Белгород: ВГТУ, 2017. – С. 40–45.

9. Посохова М.В. Изучение влияния вида и состава добавок на формирование фаз при обжиге клинкера белого цемента : Материалы Международной научно-технической конференциии молодых ученых ВГТУ им. В.Г. Шухова. – Белгород: ВГТУ, 2015. С. 30–37.

10. Набиуллина Л.К., Потапова Е.Н. Влияние различных добавок на прочность белого цемента // Успехи в химии и химической технологии. – 2009. – Т. 23. – № 7/100. – С. 30–34 .

11. Потапова Е.Н., Голубева О.А. Долговечность изделий из белого цемента // Сухие строительные смеси. Россия. – 2014. – №4. – С. 18–22.

12. Зубехин А.П., Яценко Н.Д., Голованова С.П. Теоретические основы белизны и окрашивания керамики и портландцемента. – М.: «ООО РИФ «Стройматериалы», 2014. – 152 с.

13. Горшков В.С., Тимашев В.В., Савельев В.Г. Методы физико-химического анализа вяжущих веществ. – М.: Высшая школа, 1981. – 335 с.