Сілтілердің судағы ерітінділеріндегі металдарды ерітуіне тұрақты емес электр тогының әсері
https://doi.org/10.55452/1998-6688-2022-19-3-6-14
Аннотация
Стационарлы емес әсерлерді технологиялық процестерде интенсивтендіруші фактор ретінде және химиялық жүйелерді зерттеу құралы ретінде кеңінен қолдануға болады. Сұйық жүйелердегі құрылымдық өзгерістерге энергияның әсерін зерттеу көптеген химиялық және металлургиялық процестерді айтарлықтай қарқындатуға мүмкіндік береді. Айнымалы электр тогының әсерінен алюминий, темір және молибденнің сілтілі ерітінділерде ерігіштігін зерттедік. Екі электродты ұяшық пайдаланылды. Электродтар еріген металдан жасалған. Электр тогының жиілігі 20-дан 200 000 Гц-ке дейін өзгерді. Ток жиілігі мен сілтінің концентрациясы бірдей алюминийді сілтілі ерітіндіде еріту процесінде алюминий үлгісінің массалық жоғалуы ток күші 0,042–0,044 г дейін жоғарылаған сайын артады. Токтың одан әрі жоғарылауы алюминийдің еруін іс жүзінде блоктайды – массаның өзгеруі Al 0,005–0,007 г құрады. Сілтілік концентрациясын 5,7% КОН-ға дейін арттыру алюминийдің еруін айтарлықтай төмендетеді, салмақ жоғалту 0,009 г құрайды. Электродтардың бүкіл беті 6 сағат ерігеннен кейін пленкамен жабылады. Алюминий бетіндегі фазаларды талдау пленка калий негізіндегі фаза екенін көрсетті. Калий қабықшасының қалыңдығы электродтардың ерітіндіге батыру тереңдігіне және тәжірибе уақытына байланысты өзгереді. Калий мен алюминий қосылыстарының құрылымы мен құрамын анықтау мүмкін болмады.
Авторлар туралы
М. А. ЕлдесҚазақстан
Елдес Медина Абджамиқызы, Қазақcтан-Британ техникалық университетінің материалтану магистрі
Төле би, 59, 050000, Алматы қ.
У. А. Балгимбаева
Қазақстан
Балгимбаева Улпан Аманкосқызы, Техника ғылымдарының магистрі, Материялтану және даттану мәселелері ғылыми-білім беру орталығының магистратура және докторантуралық бағдарламалар үйлестірушісі
Төле би, 59, 050000, Алматы қ.
Н. А. Эль-Сайед
Қазақстан
Негим Аттиа Эль-Сайед, Техника ғылымдарының докторы, профессор, Материалтану және өрт мәселелері ғылымибілім беру орталығы
Төле би, 59, 050000, Алматы қ.
Э. Н. Сулейменов
Қазақстан
Сүлейменов Есен Нургалиевч, Техника ғылымдарының докторы, Материалтану және өрт мәселелері ғылыми-білім беру орталығының бас ғылыми қызметкері
Төле би, 59, 050000, Алматы қ.
Р. Х. Шарипов
Қазақстан
Шарипов Рустам Хасанович, Техника ғылымдарының магистрі, Қазақcтан-Британ техникалық университетінің Материалтану және өрт мәселелері ғылыми-білім беру орталығының жетекшісі
Төле би, 59, 050000, Алматы қ.
Әдебиет тізімі
1. Елисеев Ю.С., Крымов В.В., Митрофанов А.А. Физико-химические методы обработки в производстве турбинных двигателей / Под ред. Б.П. Саушкина. – М., 2002. – 656 с.
2. Володина Т.Ф., Звонкий В.Г., Зуев А.А., Магурян И.И., Редкозубова О.О., Яхова Е.А., Дикусар А.И. Локализация анодного травления толстыми полимерными масками и состав поверхностных слоев при электрохимическом маркировании деталей из алюминиевых сплавов // Электронная обработка материалов. – 2005. – № 2. – С. 4–10.
3. Рыбалко А.В. Разработка процессов ЭХРО микросекундными импульсами и оборудования для их реализации : Автореф. …дис. докт. техн. наук. – Воронеж, 1997. – 32 с.
4. Галанин С.И. Электрохимическая обработка металлов и сплавов микросекундными импульсами тока. – Кострома: Изд-во КГТУ, 2001. – 118 с.
5. Зайцев В.А. Электрохимическая обработка деталей из WC-Co твердых сплавов биполярными импульсами тока микросекундного диапазона : Автореф. дис. …канд. техн. наук. – Уфа, 2005. – 16 с.
6. Фарадей М. Экспериментальные исследования по электричеству. – М.: Издательство Академии наук СССР, 1947. – Т.1. – 848 с.
7. Структурно-энергетическое состояние «химических индивидов» и причины протекания химических реакций // НиМ. – 2018. – № 7(59). – С.19–24.
8. Utelbayev B.T., Suleimenov E.N., Utelbayeva A.B. The Essence of “Temperature” and its Relationship with Thermal state of the System // International Journal of Scientific Research in Science and Technology, 2017, vol.3, iss.2, pp.678–684.
9. Utelbayev B.T., Suleimenov E.N., Utelbayeva A.B. Elementary Carrier of Thermal energy Derivation from the Classical equation of Thermodynamics // International Journal of Engineering and Technical Research (IJSETR), 2018, vol.8, iss. 2, pp. 65–68. ISSS N:2321-0869(0).
10. Utelbayev B.T., Suleimenov E.N, Utelbaeva A.B. The Influence of External Impact in Transfer of the Energy between Material Objects // International Journal of Scientific Research in Science and Technology, vol.2, iss.5, pp. 241–245. Print ISSN:2395-6011.
11. Utelbayev B.T., Suleimenov E.N., Utelbaeva A.B. The Nature and Mass of Elementary Particles of Heat Carriers // International Journal of Scientific Latest Research in Science and Technology, 2016, vol.5, iss.6, pp. 6–9. ISSN(Online) 2278-5299.
12. Сивухин Д.В. Общий курс физики. Термодинамика и молекулярная физика. – Т.2. – М.: Наука, 1990. – 591 с.
Рецензия
Дәйектеу үшін:
Елдес М.А., Балгимбаева У.А., Эль-Сайед Н.А., Сулейменов Э.Н., Шарипов Р.Х. Сілтілердің судағы ерітінділеріндегі металдарды ерітуіне тұрақты емес электр тогының әсері. Қазақстан-Британ техникалық университетінің хабаршысы. 2022;19(3):6-14. https://doi.org/10.55452/1998-6688-2022-19-3-6-14
For citation:
Eldes M.А., Balgimbaeva U.А., El-Sayed N., Suleimenov E.N., Sharipov R.Kh. Influence of non-stationary electric current on dissolution оf metals in aqueous solutions of alkali. Herald of the Kazakh-British technical university. 2022;19(3):6-14. (In Russ.) https://doi.org/10.55452/1998-6688-2022-19-3-6-14