ПОЛИМЕРЛІК ҚАЛДЫҚТАРДЫ ӨҢДЕУ ӘДІСТЕРІ

Қазіргі уақытта өзекті экологиялық проблемалардың бірі қоршаған ортаны полимерлі қалдықтармен ластау болып табылады. Бұл проблема Қазақстан Республикасы халқының өмірінде ғана емес, елдің бүкіл экологиялық жүйесінде де маңызды рөл атқарады. Полимер қалдықтарының саны жыл сайын артып келеді. Полимерлердің қалдықтары қалаларымызды ластайды және адамдар мен жануарлардың денсаулығына әсер етеді және көптеген проблемалардың пайда болуына ықпалын тигізеді. Полимерлік қалдықтардың көп мөлшері арнайы полигондарға жіберіледі. Қазіргі таңда полигондар санының айтарлықтай өсуі байқалады. Барлық аталған проблемаларды шешу тек үкіметке ғана емес, өзімізге де байланысты, айтылған жағдай Қазақстан Республикасының біраз өңірлерінде сұрыптау пункттері болмағандықтан қалыптасты. Егер күнделікті өмірде аз полимерлі өнімдерді қолдансақ, оларды қайта өңдейтін болсақ, онда біз қоршаған ортаны таза ұстаймыз. Қазіргі кезде өзінің артықшылықтары мен кемшіліктеріне қарай, полимерлі қалдықтарды қайта өңдеу мен кәдеге жаратудың әртүрлі тәсілдері бар және жетілдірілуде. Полимерлі қалдықтарды жою мәселесі полимерлерді жабық жүйеде қайта өңдеудің және қайта пайдаланудың жаңа тәсілдерін қажет етеді, сондықтан олар ешқашан қалдықтарға айналмайды.

Мақалада Қазақстан Республикасының кәсіпорындарында қолданылатын полимерлік қалдықтарды қайта өңдеу әдістеріне шолу жасалып, олардың артықшылықтары мен кемшіліктері, полимерлік қалдықтарды қайта өңдеу кезеңдері, пластикті, пластиктен жасалған бұйымдарды кәдеге жаратуға қойылатын талаптар ескерілген. Полимерлі қалдықтарды қайта өңдеуге арналған кейбір қосымша құрылғылар қарастырылып, пайдалануға ұсынылды.

1. Тимофеев Г.П., Тимофеева О.Г. К вопросу разработки системы управления твердыми бытовыми отходами в рамках устойчивого развития региона // Известия Юго-Западного государственного университета. Серия: Техника и технологии. – 2012. – № 2. – Ч. 3. – С.286-289.

2. https://www.zakon.kz/4939689-s-2019-goda-vstupaet-v-silu-zapret-na.html

3. M.Y. Abdelaal, T.R. Sobahi, and M.S.I. Makki, “Chemical transformation of pet waste through glycolysis”, Construction and Building Materials, vol. 25, no. 8, PP. 3267-3271, 2011.

4. Тимофеев Г.П., Носова И.Ю., Тулупова А.А. Перспективные технологии утилизации отходов резиновых изделий // Актуальные проблемы экологии и охраны труда: сборник статей VIII Международной научно-практической конференции. – Курск, 2016. – С.377-382.

5. Патент РФ № 2045404. АС СССР № 1791019.

6. https://www.plasgranltd.co.uk/how-is-plastic-recycled/

7. http://www.norcalcompactors.net/processes-stages-benefits-plastic-recycling/

8. V. Sinha, M. R. Patel, and J. V. Patel, “Pet waste management by chemical recycling: A review”, Journal of Polymers and the Environment, vol. 18, no. 1, PP.8-25, 2010.