ПРОКСЕМИКАДАҒЫ ҚАЗАҚ ЛИНГВОМӘДЕНИЕТІНІҢ БЕЙНЕСІ

Мақала проксемика-коммуникация кеңістігі, оның құрылымы мен қызметтері туралы ғылым болып табылатын қазақтардың қарым - қатынасының бейвербалды емес құралдарының ұлттық ерекшеліктерін зерттеуге арналған. Қарым-қатынастың қазіргі бір ізге түсірілген формаларының арнасында, қазақтың бейвербалды мәдениеті ұлттың менталитетінің маңызды бөлігі болып табылатын ерекше ерекшеліктерді сақтайды. Этномәдени контекст байқалатын ритуализацияланған коммуникативтік жағдайлардың кейбір даралығы қарастырылады. Қалыптасқан ұғымдардан басқа-отбасылық арақашықтық, қарым-қатынасты кеңістіктік ұйымдастыру, қарым-қатынастың дербес кеңістігі, қазақ мәдениетінің ерекшеліктерін көрсететін төр, босаға, жол ұғымдары зерттеледі. Сонымен қатар, қазақ халқының дәстүрлі мінез - құлық нормаларына баса назар аударылды, олар «аға - кіші», «әйел-ер» оппозицияларымен анықталған. Мақалада ритуализацияланған жағдайлардың кейбір ерекшеліктері, мысалы, көңіл айту, бата. Қазіргі заманғы проксемика.

1. Алимжанова, Г. М. Речевой этикет казахского и русского языков в ритуализованных ситуациях. - Алматы, 2004. - 104 с.

2. Апресян, Н. Ю. Модель «Смысл -Текст» на современном этапе: теория и приложения // Фонетика и нефонетика. К 70-летию Сандро В. Кодзасова. - М.: Языки славянских культур, 2008. - С. 87-103.

3. Лабунская, В. А. Невербальное поведение (социально-перцептивный подход). - Ростов-на-Дону, 1986. - 136 с.

4. Казак тілінін сездігі / под ред. Т . Жанузакова. - Алматы: Дайк-пресс, 1999. - 776 б.

5. Шаханова, Н. Ж. Символика традиционной казахской культуры. - Алматы: Казак университетi. - 2004. - 232 с.

6. Махпиров, В. У Древнетюркские этнолингвистические этюды: tor. Turk. Talas // Казакстан Республикасы галамдьк мэдениет жэне тіларалык кауымдастыкта (казак жэне элем тілдері). - Алматы, 2006. - Б. 192-203.

7. Степанов, Ю.С. Константы. Словарь русской культуры. Опыт исследования - М.: Языки русской культуры. - 1997. - 824 с.

8. Казак эдеби тілініц сездігі. Он бес томдык. // Жалпы редакц. баскарган А. Ыскаков, Н. Уэли. - Алматы: АРЫС, 2007. - Т. VI. - 750 б.

9. Sommer, R. Personal space: Behavioral basis of design. - N. Y., 1968.