ШАҒЫН АЗАМАТТЫҚ ӘУЕ КЕМЕЛЕРІНІҢ ҰШУЫН МОНИТОРИНГТЕУ ЖҮЙЕСІНІҢ ҚҰРЫЛЫМЫ

Әуе кемелерінің кеңістіктегі орналасуын анықтау навигациясының негізгі міндеттерінің бірі болып табылады, борттық және жер үсті навигациялық жабдықтың айтарлықтай бөлігі бұл мәселені шешуге арналған. Әуе кемелерін бақылау керектігі, әуе объектілері жасалған сәттен бастап пайда болды және бастапқы кезеңдерде радио байланыс, радиопеленгация, радиолокация және басқалар сияқты құралдар көмегімен шешілді. Әуе қозғалысының қажеттілігінің артуы қауіпсіздік жүйесінің үздіксіз жетілуі, әуе кемелерінің қозғалысын өте дәл бақылау және ұшқыш пен диспетчердің дұрыс түсінбеуге негізделген қателіктерді жоюды талап етеді. Дегенмен, осындай құрылғылармен жабдықталмаған шағын азаматтық ұшақтардың санаты бар, олардың саны күн сайын артып келеді, оның ішінде салмағы 10 кг-нан асатын ірі ұшқышсыз ұшу аппараттарының саны кеңейіп отырады, олардың бақыланбайтын рейстері адамдардың қауіпсіздігіне, байланыс құралдарына және жалпы әуе қозғалысы қауіпсіздігіне қатер төндіреді. Бұл мақалада барлық ауа райы жағдайында нақты уақыт режимінде шағын азаматтық ұшақтарға мониторинг жүргізу жүйесінің жұмыс істеу принципі келтірілген. Жаһандық навигациялық спутниктік жүйелердің және мобильді спутниктік байланыс технологиясының көмегімен шағын азаматтық әуе кемелеріне арналған мониторинг жүйесін құрайтын терминал, деректерді өңдеу орталығы және диспетчерлік орталығы сияқты ішкі жүйелерден тұрады. Кішігірім азаматтық әуе кемелерін бақылау жүйесінің әрбір кіші жүйесінің функционалдық міндеттері сипатталған.

1. Кацура А. В., Акзигитов А. Р., Андронов А. С. Разработка бортового устройства спутникового мониторинга воздушных судов // Вестник сибирского государственного аэрокосмического университета им. М. Ф. Решетнева. - 2016 - Т 17, № 1. - С. 125-130.

2. Кирпичев И. Г., Черников П. Е. Информационные технологии в авиации // Журнал «Авиасоюз». - 2010, февраль-март.

3. Микрюков В. Ю. Безопасность жизнедеятельности. – Ростов-на-Дону, Феникс, 2007, 346 с.

4. Кирпичев И. Г., Петров Д. В. Перспективы развития средств информатизации и мониторинга процессов сопровождения технической эксплуатации авиационной техники в задачах государственного контроля летной годности воздушных судов гражданской авиации // Научный вестник МГТУ ГА. - 2012 - № 175. - С. 13-17.