CЕМАНТИКАЛЫҚ ДЕРЕКҚОР ҚАУІПСІЗДІГІНІҢ МӘСЕЛЕЛЕРІ

Бұл мақала [1,2] зерттеу жұмыстарының жалғасы болып табылады. Семантикалық технологиялар негізінде Үлкен деректерді әзірлеу кезінде рұқсатсыз пайдаланудан деректерді қорғау мәселесі өте маңызды болып табылады. Операциялық жүйелердің [4.5] және реляциялық дерекқорлардың [6-8] қауіпсіздігін қамтамасыз етудің қолданыстағы модельдері, әдістері мен алгоритмдері семантикалық дерекқорларға қолданылмайды, себебі семантикалық дерекқорлар элементтері арасында күшті иерархиялық байланыс бар және логикалық ережелерді қолдану арқылы белгілі фактілер негізінде қолданушылардың жаңа ақпаратты алу мүмкіндігі [3] ерекше. Бұл мақалада белгілі әдістер мен алгоритмдер талқыланып, шолуға негізделген семантикалық деректер қорының қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін алгоритмдердің дамуын ұсынады.

1. R. Uskenbayeva, T. Chinibayeva. Algorithm for the construction of an ontology in the field of scientific knowledge // The Bulletin of Kazakh Academy of Transport and Communications named after M. Tynyshpayev ISSN 1609-1817. Vol. 107, No. 4 (2018), pp. 259-266

2. R. Uskenbayeva, T. Chinibayeva. Method of extracting meta description from databases // Herald of the Kazakh-british technical university ISSN1998-6688. Vol.15, No.4 (2018), pp. 116-123

3. Hendler A. J. Handbook of Semantic Web Technologies. - Springer, 2011. - 479p.

4. Belov Ye. B. Osnivy informacionnoi bezopastnosti. - М.: Goryachiya liniya-Telecom, 2006. - 544 p.

5. Shanigin B. F. Zashita computernoi informacii. Effectivnye metody I sredstva. - Moskva: DMK Press, 2010. - 544 p.

6. Stachour P. Design of LDV: A multilevel secure relational database management system / P. Stachour, B. Thuraisingham// IEEE Transactions on Knowledge and Data Engineering 2. (1990). - No 3. - pp. 77-80.

7. Delugach H. S. AERIE: Database inference modeling and detection using conceptual graphs / H. S. Delugach, T. Hinke // In Proceedings of the Workshop on Conceptual Graphs. (1992) No 2. - pp. 244-251.

8. ROWLBAC:representing role based access control in owl / T. Finin, A. Joshi, L. Kagal J. Niu, R. Sandhu, W. Winsborough, B. Thuraisingham // Proceedings of the 13th ACM symposium on Access control models and technologies. (2008). - No 2. - pp. 73-82.

9. Security model for RDF URL: https://www.researchgate.net/publication/351315807_Efficient_Security_Model_for_RDF_Files_Used_in_IoT_Applications.

10. Access Control for RDF stores (AC4RDF) // http://rewerse.net/A3/content/applications/access-control-for-rdf- storeac4rdf/index.html.

11. AllegroGraph 4.11 Security implementation http://www.franz.com/agraph/support/documentation/current/security.html#filters.

12. Qin L. Concept-level access control for the semantic web / L. Qin, V. Atluri // In ACM Workshop on XML Security. (2003) V. 11, No 1. - P. 94-103.

13. Yialelis N. Policy-based dissination of partial web-ontologies / N. Yialelis, E. Lupu, and M. Sloman // Secure Data Management 5th VLDB Workshop. (2005) No 3. - P. 78-83.

14. Wang L. A logic based framework for attribute based access control/ L. Wang, D. Wijesekera, S. Jajodia // In 2nd ACM Workshop on Formal Methods in Security Engineering. (2004) No 1. - P. 110-122.

15. Reddivari P. Policy based access control for a rdf store / P. Reddivari, T. Finin, A. Joshi // In Proceedings of the Policy Management for the Web workshop, 14th International World Wide Web Conference. (2005). - P. 44-47.

16. Kagal L. A policy based approach to security for the semantic web / L. Kagal, T. Finin, A. Joshi // In 2nd International Semantic Web Conference (ISWC). (2003). - P. 91-96.

17. Bhavani T. Building Trustworthy semantic webs. - Francis Group, 2008. - 434p.