АЙМАҚ БОЙЫНША ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ӘУЕ БАССЕЙНІНІҢ ЖАЛПЫ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ

Алматы және Алматы облыстарының климаттық және экологиялық жағдайының мониторингі қазіргі уақытта ауа-райы болжамы, микро-климаттық аймақтарды бөлу, экологиялық факторлардың қоршаған ортаның ластануына әсер етуі, деректерді жинау және талдау әдістері сияқты қазіргі заманғы бағдарламалық шешімдерді талап етеді. Аймақтың ерекшеліктерін ескере отырып, Алматы және Алматы облысының мысалында климаттық және экологиялық жағдайдағы өзгерістер туралы деректерді визуализациялау проблемасын шешуге, сондай-ақ заманауи радиобайланыс технологиялары негізінде сенсорлардан деректерді беруді қамтамасыз ету қажет. Соңғы онжылдықтардағы тәжірибесі табиғи және антропогендік апаттардың санын ұлғайтуға, экологиялық және әлеуметтік-экономикалық қиындықтарға алып келетінін көрсетеді. Табиғи апаттардың пайда болуының алғышарты – қауіпті табиғи және антропогендік факторлардың болуымен байланысты экологиялық тәуекелдер. Қазақстан экономикасына әсер ететін негізгі экологиялық тәуекелдерді айқындау экономиканы, өндірісті және қоршаған ортаны қорғау технологияларын, әсіресе жетекші салаларда, жасылдандыру саласындағы тиімді мемлекеттік саясатты әзірлеуге және жүргізуге мүмкіндік береді. Ластауыш заттардың шығарындыларын стратегиялық жоспарлау үшін атмосфераның қазіргі жағдайын бағалау қажет. Мамандар математикалық аппаратты, арнайы бағдарламалық қамтамасыз етуді және жоғары тиімді есептеуіш кластерлерді пайдаланады. Табиғи құбылыстарды тек бір аймақ ғана локализациялауы мүмкін емес. Белгілі бір аймақтағы ғалымдар аймақтық өзгерістер жасау және аймақтық өлшеу станцияларынан алынған деректерге негізделген олардың үлгілерін және бағалауларын жетілдіру үшін бірқатар интернет-ресурстарда еркін қолжетімді ақпаратты пайдалана алады. Экологиялық ақпараттың автоматты түрде жиналуын зерттеу үшін желілік фрагменттің диаграммасын жасау керек. Осы мақалада метеорологиялық және экологиялық көрсеткіштерді мониторингілеудің заманауи әдістерін, сондай-ақ су ресурстарын мониторингілеу мәселесін шешеді; климатология, экология және метеорологиядағы деректерді талдаудың заманауи әдістерін зерттеу,

1. Стратегия по окружающей среде в ННГ: Основополагающий документ (Предотвращение и контроль загрязнения окружающей среды) - Всемирная организация здравоохранения, европейское региональное бюро. - 2006 - № 4. - С. 92-128..

2. В. И. Наац, И. Э. Наац - Математические модели и численные методы в задачах экологического мониторинга атмосферы. - Москва: Физматлит. - 2010. - Т. 4. - С. 101-117.

3. Берлянд М. Е., Зашихин М. Н. К теории антропогенного воздействия на локальные метеорологические процессы в городе. - Метеорология и гидрологи. - 1982 - № 2 - С. 5-16.

4. В. И. Наац, И. Э. Наац, Р. А. Рыскаленко. Параметризированные модели теориипереноса в задачах экологического мониторинга атмосферы и принцип минимакса. - Ставропольский государственный университет (Ставрополь). - 2009. - № 2. - С. 132-172.

5. Оценка влияния физических и химических процессов на озоновый слой Земли, а также изменение состояния озонового слоя, особенно изменение ультрафиолетового, солнечного излучения на здоровье человека и другие живые организмы, на климат, на природные и искусственные материалы, используемые человеком: отчет о НИР / Республиканское государственное предприятие Казахский научно-исследовательский институт экологии и климата (КазНИИЭК). - Алматы, 2006. -133 с.

6. Алдабергенов С. С., Вирфель И. А. Роль горно-долинной циркуляции в переносе загрязняющих воздушных масс в районе Алма-Аты // Геохимия и экология промышленных центров Казахстана. - Алма-Ата, КазИМС. - 1988. - С. 47-53.

7. Процессы диффузии вредных примесей в атмосфере [Электрон.ресурc] URL: https://studme.org/14250725/ekologiya/protsessy_diffuzii_vrednyh_primesey_atmosfere (дата обращения 05.04.2013)

8. А. К. Муртазов Экологический мониторинг [Электрон.ресурс] URL: https://www.rsu.edu.ru/wp-content/uploads/e-learning/murtazov_eco_mon.pdf (дата обращения 09.05.2013)