ТАУ-КЕН ӨНЕРКӘСІБІНДЕ ОБЪЕКТІЛІ-БАҒЫТТАЛҒАН МОДЕЛЬДЕУДІ ҚОЛДАНУ

Мақалада ашық карьерде тау-кен өндіруде объектілі-бағытталған модельдеуді пайдалану, блоктық модельдеу арқылы үлгілерді жасау мысалдары келтірілген. Өнеркәсіптік өнімдерді алудың сапасын көтермелеу үшін пайдалы қазбаларды өндіруге бір ғана негізгі талаптар қойылады. Оңтайлы шешімдер қабылдау үшін модельдеу және әзірлеу кезінде талаптарды есепке алу міндеттері – маңызды. Жұмысты дайындау процесінде тау-кен жұмыстарын жүргізу тәртібі анықталды, жұмыс учаскелерін қалыптастыру кезінде, блоктардың параметрлері мен ашық алаңның жұмыс аймағын ескере отырып, тау-кен жұмыстарының графикалық моделі берілген. Жоғарыда келтірілген формулаларға сәйкес есептеулер жасалды, ал нәтижелері әр жылда шығарылатын блоктар көлемінің тәуелділігі кестесінде көрсетілген. Кен орнының жұмыс аймағының осы үлгісі тау-кен өнеркәсібінің жыл сайынғы және көрнекті орындарына оңтайландырудың түрлі міндеттерін қарастыруға мүмкіндік береді. Мақалада талқыланған әдістер тау-кен кәсіпорындарының конструкциясының сенімділігі мен тиімділігін үнемі арттыруды қамтамасыз ететін карьердің жұмыс аймағында қозғалыстың проблемаларын шешу үшін қолданылады.

1. Valuev A. M. Method and program to optimize the working area of the coal mine. Moscow, 2003.

2. Ordabekova A. Zh. Questions of block modeling of deposits // Bulletin of KazNTU. - 2009. - №.6. - P.112-114.

3. Introduction to mining geoinformatics. Tutorial. Edited by V. S. Khokhryakov. - 2nd edition, Ekaterinburg: UGGGA Publishing House, 2001- P. 198.