ШТАНГАЛЫҚ СОРҒЫ ҚОНДЫРҒЫ ЖЕТЕГІНІҢ ВАТТМЕТРОГРАММАСЫН ЕСЕПТЕУДІ ТЕҢГЕРУ РЕЖИМДЕРІН ОҢТАЙЛАНДЫРУ ТИІМДІЛІГІ

Мұнай өндіру саласында тиімділікті жоғарылату мәселесі бүгінгі таңда ерекше маңызға ие. Мақала штангалық сорғы қондырғылары (ШСҚ) арқылы мұнай өндіру барысында энергия тиімділігін арттыру және жұмыс режимдерін оңтайландыру мәселелеріне арналған. Зерттеуде ұңғымадағы мұнай деңгейінің төмендеуін есепке алуға ерекше назар аударылған, себебі бұл фактор гидростатикалық қысым мен сорғыдағы жүктемеге тікелей әсер етеді. ШСҚ жетегінің түрлендіруші механизмінің кинематикалық және кинетостатикалық талдаулары жүргізіліп, олардың нәтижелері негізінде ваттметрограмма есептелді. Бұл ваттметрограмма энергия тұтынуын бақылауға ғана емес, сонымен қатар қондырғының жалпы тиімділігін арттыру мақсатында тепе-теңдік механизмдері мен жетек жүйелерін дәл реттеуге және олардың әлсіз тұстарын анықтауға мүмкіндік береді. Мұнай деңгейінің төмендеуі жалпы жүктемені азайтып, ваттметрограмма амплитудасының кемуіне алып келеді. Ал динамограмма қуат профиліне жүктемедегі динамикалық тербелістерді қосып, жүйенің жұмысын күрделендіреді. Бұл екі факторды бірлесіп ескеру есептеулерді шынайы етіп, қарсы салмақты дұрыс таңдау, қозғалтқыш қуатын дәл реттеу және ШСҚ жұмысын оңтайландыруда маңызды рөл атқарады. Мақалада ұсынылған нәтижелер нақты II-класты, төрт звенолық, түзу сызықты бағыттаушы түрлендіруші механизммен жабдықталған теңгерімсіз жетекті ШСҚда орнатылған электромотор мен редуктор сипаттамаларын ескере отырып алынған.

1. Маляр А., Цесьлик С. Расчет процессов в электроприводе штангового насосного агрегата с компенсацией реактивной мощности // Energies. – 2023. https://doi.org/10.3390/en16237782.

2. Уразаков К.Р., Молчанова В.А., Тугунов П.М. Метод расчета динамических нагрузок и энергопотребления штанговой установки с системой автоматического уравновешивания // Journal of Mining Institute. – 2020. – https://doi.org/10.31897/PMI.2020.6.6.

3. Зюзев А.М., Текле С.И. Динамические симуляторы в задачах диагностики штанговых глубинно-насосных установок // Известия Томского политехнического университета. Инжиниринг георесурсов. – 2022. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/dinamicheskie-simulyatory-v-zadachah-diagnostikishtangovyh-glubinno-nasosnyh-ustanovok.

4. Молчанов А.Г., Певнев В.Г., Тарасов К.В. Гидравлический привод штангового скважинного насоса с инерционным уравновешиванием // NEFTEGAS.info. – 2023. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/gidravlicheskiy-privod-shtangovogo-skvazhinnogo-nasosa-s-inertsionnym-uravnoveshivaniem.

5. Яшин А.Н., Хакимьянов М.И. Уравновешенность установок скважинных штанговых насосов на основе анализа ваттметрограмм // Известия Томского политехнического университета. Инжиниринг георесурсов. – 2021. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/uravnoveshennost-ustanovok-skvazhinnyhshtangovyh-nasosov-na-osnove-analiza-vattmetrogramm.

6. Кошкин А.А. Обзор приводов штангового скважинного насоса // Пермский государственный технический университет. – 2022. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/obzor-privodov-shtangovogoskvazhinnogo-nasosa.

7. Ивановский В.Н., Сабиров А.А., Долов Т.Р., Шайхулов Р.М., Орлова Е.А. Результаты стендовых исследований работы скважинного штангового насоса в осложненных условиях эксплуатации // Научно-технический журнал. – 2022. https://doi.org/10.33285/1999-6934-2022-5(131)-49-56.

8. Takács G. Критический анализ условий питания в системах штанговых насосов // Journal of Petroleum Science and Engineering. – 2022. https://doi.org/10.1016/j.petrol.2021.110061.

9. Ahmedov B., Hajiyev A. Оценка динамических сил в новой конструкции безбалансирных штанговых насосных установок // Nafta-Gaz. – 2020. https://doi.org/10.18668/NG.2020.05.03.

10. Гао Чжи-Вэй, Цзя Шифэн. Моделирование и управление для насосных установок: обзор // Processes. – 2024. – https://doi.org/10.3390/pr12071468.

11. Мардашпин И.И., Вафин И.З. Станок-качалка: пат. RU 184533 U1 Российская Федерация. – № 184533; опубл. 2018.

12. Деникин Э.И. Станок-качалка для добычи нефти: пат. RU 216643 U1 Российская Федерация. – № 216643; опубл. 2023.

13. Деникин Э.И. Станок-качалка для добычи нефти: пат. RU 212382 U1 Российская Федерация. – № 212382; опубл. 2022.

14. Яруллин А.Г., Каримов Р.Р., Мутагиров Р.Ш., Савельев Е.Н., Висковатых Е.Н., Яковлев Р.Р. Станок-качалка модернизированный: пат. RU 2747068 C1 Российская Федерация. – № 2747068; опубл. 2021.

15. Ахтямов Э.М., Осное В.Б., Асылгараева А.Ш. Натяжитель ремней автоматический для станковкачалок: пат. RU 2721066 C1 Российская Федерация. – № 2721066; опубл. 2020.