Preview

Қазақстан-Британ техникалық университетінің хабаршысы

Кеңейтілген іздеу

NGC 2516 ШАШЫРАҢҚЫ ЖҰЛДЫЗ ШОҒЫРЫ: МОДЕЛЬДЕУ ЖӘНЕ ЖОРАМАЛ БАҚЫЛАУЛАР

https://doi.org/10.55452/1998-6688-2025-22-2-312-321

Толық мәтін:

Аңдатпа

Осы жұмыста NGC 2516 шашыраңқы жұлдыз шоғырын сандық модельдеу және бақылау деректерімен салыстыру арқылы зерттеулер жүргізілді. Phi-GRAPE-GPU кодын пайдалана отырып, жұлдыздар шоғырының орбитасы 123 млн жылға кері қарай есептеліп, оның Галактикадағы пайда болған орны анықталды. Бүгінгі бақылауларға сәйкес келетін жұлдыздар шоғырының бастапқы параметрлерін анықтау үшін 70-тен астам модельдеу жүргізілді. Талдау нәтижесінде стандартты масса функциясының параметрлері NGC 2516-ның бірегей сипаттамаларын толығымен көрсете алмайтыны анықталды. Бұл мәселені шешу үшін масса функциясы жұлдыздардың бақыланған қасиеттеріне сәйкестендірілді. Нәтижелер модельдеу мен бақылау арасындағы морфологиялық ұқсастықтарды көрсетті. Дегенмен, модельдеу деректерінде бақылау әдістеріндегі шектеулерге байланысты бақылауларда анықталмаған толысу құйрықтарындағы жұлдыздар табылды. Бұл нәтижелер қосымша талдаулар мен салыстырулардың қажеттілігін көрсетеді. Болашақта толысу құйрығы жұлдыздарын дәлірек анықтау және жіктеу үшін машиналық оқыту әдістерін қолдануды жоспарлап отырмыз.

Авторлар туралы

М. Т. Қаламбай
Хериот-Уатт Халықаралық факультеті, Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті; В.Г. Фесенков атындағы астрофизикалық институт
Қазақстан

PhD

Ақтөбе қ.,

Алматы қ.



А. Б. Өтебай
В.Г. Фесенков атындағы астрофизикалық институт
Қазақстан

 PhD

Алматы қ.



А. Б. Назар
В.Г. Фесенков атындағы астрофизикалық институт
Қазақстан

MSc

Алматы қ.



Ә. Әсілхан
Астрономия кафедрасы, Колумбия университеті; Астрофизика кафедрасы, Америкалық табиғи тарих музейі; Ғ. Дәукеев атындағы Алматы энергетика және байланыс университеті; Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті
Қазақстан

MSc

Нью-Йорк қ., АҚШ

Алматы қ.

Ақтөбе қ 



Б. Т. Шукиргалиев
Хериот-Уатт Халықаралық факультеті, Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті; В.Г. Фесенков атындағы астрофизикалық институт; Энергетикалық ғарыш зертханасы, Назарбаев Университеті; Физика кафедрасы, Назарбаев Университеті
Қазақстан

 PhD 

Ақтөбе қ.,

Алматы қ.

Астана қ.



Әдебиет тізімі

1. Lada C.J., & Lada E.A. Embedded Clusters in Molecular Clouds // Annual Review of Astronomy and Astrophysics. – 2003. – Vol. 41. – P. 57–115.

2. Krumholz M.R., McKee C.F., & Bland-Hawthorn J. Star Clusters Across Cosmic Time // Annual Review of Astronomy and Astrophysics. – 2019. – Vol. 57. – P. 227–303.

3. Rahner D., Pellegrini E.W., Glover S.C.O., et al. WARP FIELD 2.0: feedback-regulated minimum star formation efficiencies of giant molecular clouds // Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. – 2019. – Vol. 483. – P. 2547–2560.

4. Macleod A.F., Ali A.A., Chevance M., Della Bruna L., Schruba A., Stevance H.F., Adamo A., Kruijssen J. M.D., Longmore S.N., Weisz D.R., et al. The impact of pre supernova feedback and its dependence on environment // Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. – 2021. – Vol. 508. – P. 5425.

5. Madau P., & Dickinson M. Cosmic Star-Formation History // Annual Review of Astronomy and Astrophysics, 2014. – Vol. 52. – P. 415–486.

6. Gaia Collaboration, Brown, A.G.A., Vallenari A., Prusti T., de Bruijne J.H.J., Babusiaux C., BailerJones C.A.L., Biermann M., Evans D.W., Eyer L., Jansen, et al. Gaia Data Release 2. Summary of the contents and survey properties // Astronomy and Astrophysics. – 2018. – Vol. 616. – P. A1.

7. Pang X., Li Y., Yu Z., Tang S.-Y., Dinnbier F., Kroup P., Pasquato M., & Kouwenhoven, M. B. N. 3D Morphology of Open Clusters in the Solar Neighborhood with Gaia EDR 3: Its Relation to Cluster Dynamics // The Astrophysical Journal. – 2021. – Vol. 912. – No. 2. – P. 162. https://doi.org/10.3847/1538-4357/abeaac.

8. Li G., Aerts C., Bedding T.R., Fritzewski D.J., Murphy S.J., Van Reeth T., Montet B.T., Jian M., Mombarg J.S.G., Gossage S., & Sreenivas K.R. Asteroseismology of the young open cluster NGC 2516. I. Photometric and spectroscopic observations // Astronomy and Astrophysics. – 2024. – Vol. 686. – P. A142. https://doi.org/10.1051/0004-6361/202348901.

9. Jones K.G. The search for the nebulae-VI. // Journal of the British Astronomical Association. – 1969. – Vol. 79. – P. 213–222.

10. Shukirgaliyev B., Parmentier G., Berczik P., & Just A. The star cluster survivability after gas expulsion is independent of the impact of the Galactic tidal field // Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. – 2019. – Vol. 486. – No. 1. – P. 1045–1052. https://doi.org/10.1093/mnras/stz876.

11. Shukirgaliyev B., Parmentier G., Just A., & Berczik P. The Long-term Evolution of Star Clusters Formed with a Centrally Peaked Star Formation Efficiency Profile // The Astrophysical Journal. – 2018. – Vol. 863. – No. 2. – P. 171. https://doi.org/10.3847/1538-4357/aad3bf.

12. Shukirgaliyev B., Parmentier G., Berczik P., & Just A. Impact of a star formation efficiency profile on the evolution of open clusters // Astronomy and Astrophysics. – 2017. – Vol. 605. – P. A119. https://doi.org/10.1051/0004-6361/201730607.

13. Shukirgaliyev B., Otebay A., Sobolenko M., Ishchenko M., Borodina O., Panamarev T., Myrzakul S., Kalambay M., Naurzbayeva A., Abdikamalov E., Polyachenko E., Banerjee S., Berczik P., Spurzem R., & Just A. Bound mass of Dehnen models with a centrally peaked star formation efficiency // Astronomy and Astrophysics. – 2021. – Vol. 654. – P. A53. https://doi.org/10.1051/0004-6361/202141299.

14. Ishchenko M., Sobolenko M., Berczik P., Khoperskov S., Omarov C., Sobodar O., & Makukov M. Milky Way globular clusters on cosmological timescales. I. Evolution of the orbital parameters in timevarying potentials // Astronomy and Astrophysics. – 2023. – Vol. 673. – P. A152. https://doi.org/10.1051/0004-6361/202245117.

15. Miyamoto M., & Nagai R. Three-dimensional models for the distribution of mass in galaxies. // Publications of the Astronomical Society of Japan. – 1975. – Vol. 27. – P. 533–543.

16. Ishchenko M., Berczik P., Panamarev T., Kuvatova D., Kalambay M., Gluchshenko A., Veles O., Sobolenko M., Sobodar, O., & Omarov C. Dynamical evolution of Milky Way globular clusters on the cosmological timescale: I. Mass loss and interaction with the nuclear star cluster // Astronomy and Astrophysics. – 2024. – Vol. 689. – P. A178. https://doi.org/10.1051/0004-6361/202450399.

17. Kroupa P. On the variation of the initial mass function // Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. – 2001. – Vol. 322. – No. 2. – P. 231–246. https://doi.org/10.1046/j.1365-8711.2001.04022.x

18. Bissekenov A., Kalambay M., Abdikamalov E., Pang X., Berczik P., & Shukirgaliyev B. Cluster membership analysis with supervised learning and N-body simulations // Astronomy and Astrophysics. – 2024. – Vol. 689. – P. A282. https://doi.org/ 10.1051/0004-6361/202449791.

19. Kalambay M.T., Naurzbayeva A.Z., Otebay A.B., Abdinassilim A.T., Kuvatova D., Assilkhan A.D., Panamarev T., Shukirgaliyev B.T., & Berczik P.P. Mock observations of simulated star cluster on solar orbit. // Recent Contributions to Physics. – 2022. – Vol. 83. – P. 4–12. https://doi.org/10.26577/RCPh.2022.v83.i4.01.

20. Katz D., Sartoretti P., Cropper M., Panuzzo P., Seabroke G.M., Viala Y., Benson K., Blomme R., Jasniewicz G., Jean-Antoine A., Huckle H., Smith M., Baker S., Crifo F., Damerdji Y., David M., Dolding C., Frémat Y., Gosset E., Guerrier A., et al. Gaia Data Release 2. Properties and validation of the radial velocities // Astronomy and Astrophysics. – 2019. – Vol. 622. – P. A205. https://doi.org/10.1051/0004-6361/201833273.


Рецензия

Дәйектеу үшін:


Қаламбай М.Т., Өтебай А.Б., Назар А.Б., Әсілхан Ә., Шукиргалиев Б.Т. NGC 2516 ШАШЫРАҢҚЫ ЖҰЛДЫЗ ШОҒЫРЫ: МОДЕЛЬДЕУ ЖӘНЕ ЖОРАМАЛ БАҚЫЛАУЛАР. Қазақстан-Британ техникалық университетінің хабаршысы. 2025;22(2):312-321. https://doi.org/10.55452/1998-6688-2025-22-2-312-321

For citation:


Kalambay M.T., Otebay A.B., Nazar A.B., Assilkhan A., Shukirgaliyev B.T. NGC 2516 OPEN STAR CLUSTER: SIMULATIONS AND MOCK OBSERVATIONS. Herald of the Kazakh-British Technical University. 2025;22(2):312-321. https://doi.org/10.55452/1998-6688-2025-22-2-312-321

Қараулар: 16


ISSN 1998-6688 (Print)
ISSN 2959-8109 (Online)