ХИТОЗАН/NA-КМЦ НЕГІЗІНДЕ ЖАБЫНДАРДЫҢ ӨСУ ДИНАМИКАСЫНА ЖӘНЕ БЕТІНІҢ МОРФОЛОГИЯСЫНА рН ОРТАНЫҢ ӘСЕРІ

Ортаның рН-ы жабынның өсуіне және бетінің морфологиясына айтарлықтай әсер етеді. Жинақтау әдісі (LBL) көмегімен қарсы зарядталған полиэлектролиттер негізінде кремнийлі және шыны төсеніштердің бетіне жабындар алынды. Поликатион және полианион ретінде сәйкесінше хитозан мен натрий карбоксиметилцеллюлоза қолданылды. Полиэлектролиттерді таңдау олардың биоыдырауы мен үйлесімділігіне негізделген. Атомдық-күштік микроскоптың (АСМ) көмегімен төсеніш бетінің адгезиясы бағаланды, нәтижелер кремний төсеніштерімен салыстырғанда шыны пластиналардың бетінде адгезияның төмендігінен жұқа тегіс жабындар пайда болатынын байқатты. Сонымен қатар биқабаттардың кедір-бұдырлығы зерттеліп, жабынның қалыптасу кезеңдері көрсетілді. Хитозан/Na-КМЦ негізінде алынған жабын қалыңдығының рН-қа тәуелділігі эллипсиометрия әдісімен анықталды. рН = 3,4 және 6 кезінде алынған жабындарменен салыстырғанда рН = 5 кезінде жиналған жабын қалыңдығының өсу жылдамдығының баяулығы бақыланды, бұл полиэлектролиттердің конформациясымен түсіндіріледі. Осылайша, полиэлектролиттердің заряд тығыздығын бақылай отырып, имплантацияланатын жүйелер үшін бактерияға қарсы жабындарды жасауға болатыны дәлелденді.

1. Traba, C. and Liang, J.F. (2015) ‘Bacteria responsive antibacterial surfaces for indwelling device infections’, Journal of Controlled Release. doi: 10.1016/j.jconrel.2014.11.025.

2. Wang, B.L. et al. (2015) ‘Bio-inspired terpolymers containing dopamine, cations and MPC: a versatile platform to construct a recycle antibacterial and antifouling surface’, Journal of Materials Chemistry B. doi: 10.1039/c5tb00597c.

3. Wu, H. X. et al. (2015) ‘Highly efficient antibacterial surface grafted with a triclosan-decorated poly (N-hydroxyethylacrylamide) brush’, ACS Applied Materials and Interfaces. doi: 10.1021/acsami.5b01210.

4. Jian L., Lomovskaya O. (2002) Bacterial resistance to antimicrobials: mechanisms, genetics, medical practice and public healt. Biot Let, vol. 24, no. 10, pp. 801-805.

5. Schaaf, P. et al. (2012) ‘Spray-assisted polyelectrolyte multilayer buildup: From step-bystep to single-step polyelectrolyte film constructions’, Advanced Materials. doi: 10.1002/adma.201104227.

6. Lee, S.S. et al. (2001) ‘Layer-by-layer deposited multilayer assemblies of ionene-type polyelectrolytes based on the spin-coating method [2]’, Macromolecules. doi: 10.1021/ma0022304.

7. Guzmán, E. et al. (2011) ‘PH-induced changes in the fabrication of multilayers of poly(acrylic acid) and chitosan: Fabrication, properties, and tests as a drug storage and delivery system’, Langmuir. doi: 10.1021/la200522r.

8. Liu, X. et al. (2017) ‘Characterization and preservation effect of polyelectrolyte multilayer coating fabricated by carboxymethyl cellulose and chitosan’, Colloids and Surfaces A: Physicochemical and Engineering Aspects. doi: 10.1016/j.colsurfa.2017.06.079.

9. Zhong X., Song Y., Yang P., Wang Y., Jiang S., Zhang X., Li C. (2016) Titanium surface priming with phase-transited lysozyme to establish a silver nanoparticle-loaded chitosan/hyaluronic acid antibacterial multilayer via layer-by-layer self-assembly. PLoS One, vol. 11, no. 1, e0146957. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0146957

10. Martins, T. D. et al. (2015) ‘Surface modification of polyelectrolyte multilayers by high radio frequency air plasma treatment’, Applied Surface Science. doi: 10.1016/j.apsusc.2014.12.010.

11. Chang, B. et al. (2015) ‘Dynamic biointerfaces: From recognition to function’, Small. doi: 10.1002/smll.201402038.

12. Gauczinski, J. et al. (2010) ‘Mechanism of surface molecular imprinting in polyelectrolyte multilayers’, Langmuir. doi: 10.1021/la1002447.

13. Fukao, N. et al. (2011) ‘Automatic spray-LBL machine based on in-situ QCM monitoring’, Macromolecules. doi: 10.1021/ma200024w.

14. Lu, Y. et al. (2015) ‘Self-defensive antibacterial layer-by-layer hydrogel coatings with pHtriggered hydrophobicity’, Biomaterials. doi: 10.1016/j.biomaterials.2014.12.048.

15. Hernández-Montelongo J., Nascimento V., Murillo D., Taketa T., Sahoo P., de Souza A., Cotta M. (2016) ‘Nanofilms of hyaluronan/chitosan assembled layer-by-layer: An antibacterial surface for Xylella fastidiosa’, Carbohydr Polym. vol. 136, pp. 1-11. doi.org/10.1016/j.carbpol.2015.08.076

16. Wong, S. Y. et al. (2010) ‘Bactericidal and virucidal ultrathin films assembled layer by layer from polycationic N-alkylated polyethylenimines and polyanions’, Biomaterials. doi: 10.1016/j.biomaterials.2010.01.119.

17. Amim, J. et al. (2012) ‘Structural aspects of polyanion and hydrophobically modified polycation multilayers on hydrophilic or hydrophobic surfaces’, Soft Matter. doi: 10.1039/c2sm25658d.

18. Schönhoff, M. and Bieker, P. (2010) ‘Linear and exponential growth regimes of multilayers of weak polyelectrolytes in dependence on pH’, Macromolecules. doi: 10.1021/ma1007489.

19. Zhang, S. et al. (2013) ‘Buildup mechanism of carboxymethyl cellulose and chitosan selfassembled films’, Cellulose. doi: 10.1007/s10570-013-9895-5.

20. Choi, J. and Rubner, M. F. (2005) ‘Influence of the degree of ionization on weak polyelectrolyte multilayer assembly’, Macromolecules. doi: 10.1021/ma048596o.

21. Spera M., Taketa T., Beppu M. (2017) ‘Roughness dynamic in surface growth: Layer-by-layer thin films of carboxymethyl cellulose/chitosan for biomedical applications’, Biointerphases. vol. 12, no. 4, pp. https://doi.org/10.1116/1.4986057.