БУТИЛМЕТАКРИЛАТ ПЕН АКРИЛОНИТРИЛДІҢ ТҰРАҚТАНДЫРЫЛҒАН СОПОЛИМЕРЛЕРІ БАР БЕНТОНИТТІ САЗДЫҢ РЕОЛОГИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІН ГОССИПОЛ ШАЙЫРДЫҢ ҚАТЫСУЫМЕН ЗЕРТТЕУ

Қазіргі уақытта ҚР Мұнай және газ өндіруде жетекші орынға ие, ҚР Үкіметі ішкі нарықты мұнай өнімдерімен және мұнай-химия мен химияны дамыту бойынша шаралар қабылдауда. Бұл ретте мұнай-газ және қатты пайдалы қазбаларды бұрғылау кезінде қолданылатын суда еритін полиэлектролиттердің тапшылығын жабу үлкен маңызды орын алады. Бұл тапшылық басқа мемлекеттерден валютаға сатып алынатын суда еритін полимерлер есебінен жабылады. Бірақ бұл суда еритін полимерлер әртүрлі салалардың қолжетімділігі мен тиімділігі бойынша қажеттіліктерін қанағаттандырмайды. Осыған байланысты, өнеркәсіптік бұрғылау ерітінділерінің тұрақтандыратын іс-әрекеттеріне жауапты конформациялық сипаттамаларға олардың құрамының әсерін ескере отырып, жаңа полиэлектролиттерді алу тәсілін зерттеу маңыздылығына назар аударылды. Тәжірибелік тұрғыдан алғанда, перспективалық бағыттардың бірі мұнай-газ саласында суда еритін полиэлектролиттерді алу технологиясын әзірлеу болып табылады.

1. Кистер Э.Г. Химические обработки буровых растворов. – М.: Недра, 2002. – С.159-190.

2. Третинник В.Ю. О механизме и эффективности стабилизации глинистых дисперсий ионогенными и неионогенными поверхностно-активными веществами. – В кн.: Научные основы получения и применения промывочных жидкостей и тампонажных растворов. – Киев Наукова думка, 1974. – С.34-35.

3. Зайутдинов С.А. Получение физико-химических исследований полимеров (К-4 и К-6) и влияние на дисперсные системы // Автореф. Дисс...к.х.н. – Ташкент. – 1965. – 17 с.

4. Ребиндер П.А. Процессы структурообразования в дисперсных системах. В кн. Физико-химическая механика почв, грунтов, глин и строительных материалов. – Ташкент: ФАН, 1966. – С.9-25.

5. Дерягин Б.В., Яшин В.Н. Методы исследования кинетики структурообразования в концентрированных тиксотропных растворах. //Коллоид.журн., 1962. – Т.24. – № 4 – С.438-443.

6. Фукс Г.И., Глазман Ю.И. Факторы агрегитивной устойчивости коллоидных дисперсий. В кн.: Успехи коллоидной химии. – М.: Наука, 1973. – С. 140-158.

7. Сатаев И.К., Ахмедов К.С. Водорастворимые полиэлектролиты в бурении. – Т.: ФАН, – 1982. – 168 с.

8. Рязанов Я.А. Справочник по буровым растворам. – М.: Недра, 2009. 386 с.

9. Нечаева О.А., Живаева В.В. Изучение параметров гель-раствора для бурения солесодержащих и неустойчивых горных пород//Бурение нефть. – 2009. – №10. – С.33-36.

10. Ахмедов К.С., Арипов Э.А. и др. Водорастворимые полимеры и их взаимодействие с дисперсными системами. – Ташкент: ФАН, 1969. – С.64-78.