АШЫҚ ЖЕТКІЗУ ТІЗБЕГІН БАСҚАРУДЫҢ КІРІКТІРІЛГЕН МОДЕЛІ

Жаһандану және бәсекелестіктің күшеюі жағдайында жеткізу тізбегін тиімді басқару бизнестің тұрақтылығы мен бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады. Бұл зерттеудің өзектілігі жылдам өзгеретін нарық конъюнктурасына және тұтынушылардың сұранысына икемді бейімделе алатын жаңа басқару үлгілерін әзірлеу қажеттілігімен негізделеді. Зерттеудің мақсаты – жоспарлау механизмдері мен заманауи оңтайландыру әдістеріне негізделген ашық жеткізу тізбегін басқарудың интеграцияланған моделін әзірлеу және енгізу. Ұсынылған модель ашықтық пен тиімділікті арттыруға басымдық бере отырып, сұранысты басқару, түгендеу, жеткізу және өндірісті жоспарлау сияқты әртүрлі функционалдық бағыттарды біріктіреді. Зерттеуде сұранысты болжау үшін ARIMA үлгілері, жеткізушілерді таңдау үшін көп критерийлі талдау (AHP) және өндірісті жоспарлауды оңтайландыру үшін сызықтық бағдарламалау әдістері қолданылды. Сонымен қатар, жеткізу тізбегін басқарудың барлық функционалдық аймақтарын бірыңғай жүйеге біріктіру үшін микросервис архитектурасы пайдаланылды. Зерттеудің ғылыми жаңалығы – заманауи технологиялар мен оңтайландыру әдістерін ескеретін ашық жеткізу тізбегін басқарудың интеграцияланған моделін ұсыну, сондай-ақ логистикалық процестерді басқаруға кешенді тәсілді енгізу. Зерттеу нәтижелері нарықтағы өзгерістерге жедел бейімделу, тәуекелдерді азайту және тұтынушылардың қанағаттану деңгейін арттыру мақсатында тауар өндіру және тарату саласындағы компаниялар үшін практикалық маңызға ие. Ұсынылған тәсіл жеткізу тізбегін басқару және бизнес-процестерді оңтайландыру бағытындағы болашақ зерттеулер үшін әдіснамалық негіз бола алады.

1. Anikin B.A. et al. Osnovy logistiki: Moscow: Prospekt. (Available at: http://biblioclub.ru/, 2015).

2. Kenjebay Zh.Zh., Akhmetkalieva S.K. Logisticheskie protsessy v upravlenii tsepochkami postavok na osnove mekhanizmov otkrytogo upravleniya, Vestnik Toraygirov universiteta, 2024, no. 3, pp. 210–224. https://doi.org/ 10.48081/EQLG7888

3. Krylatkov P.P., Prilutskaya M.A. Upravlenie tsey postavok (SCM), Ekaterinburg: Izd vo Ural. un-ta, 2018, 140 p.

4. Waqas N., Muammer K. Exploring Organizational Sustainability: Themes, Functional Areas, and Best Practices. Sustainability, 2019, no. 11. https://doi.org/ 10.3390/su11164307

5. Cagliano R., Caniato F., Golini R. et.al. Supply chain configurations in a global environment: A longitudinal perspective, Operations Management Research, 2008, no. 1, pp. 86–94.

6. Kulikova O.M, Suvorova S.D. Proektirovanie effektivnoy logisticheskoy tsepochki postavok, Regionalnye problemy preobrazovaniya ekonomiki, 2021, no. 4, pp. 122–129.

7. Ivanov D.Yu. Modeli i mekhanizmy vnutrifirmennogo upravleniya, Samara: Izd-vo Samarskogo universiteta, 2018, 124 p.

8. Lebedev E.A., Kartseva E. S., Zvereva A. G. Organizatsiya tsifrovykh tsepey postavok, Evraziyskiy soyuz uchenykh, 2018, no. 4–6 (49), pp. 59–62.

9. Petrakov S.N. Mekhanizmy planirovaniya v aktivnykh sistemakh: nemanipuliruemost’ i mnozhestva diktatorstva. Avtor. na soisk. uch. st. k.t.n., 2002, Moscow, 20 p.

10. Solodovnikov V.V. Metodologiya integrirovannogo planirovaniya tsepey postavok predpriyatiy chernoy metallurgii. Diss. kand. nauk, Moscow, 2018, 379 p.

11. Buliga R.P., Safonova I.V. Informatsionnaya prozrachnost’: podkhody k otsenke, klyuchevye kharakteristiki, trendy. (Available at: https://cyberleninka.ru/article/n/informatsionnaya-prozrachnostpodhody-k-otsenke-klyuchevye-harakteristiki-trendy)

12. Ensuring Reliable Data and End-To-End Visibility, 2023. Available at: https://www.gep.com/supplychain-transparency.

13. Supply chain transparency 101: Traceability at every stage, 2023. Available at: https://www.inriver.com/resources/supply-chain-transparency/

14. Erhan А., Muhittin S., Yiğit K. et.al. A Framework for Evaluating Information Transparency in Supply Chains. Journal of Global Information Management, 2021, no. 45, pp. 45–54.

15. Textbook on the Discipline: Decision Support Systems. Available at: https://dstu.ru/sveden/files/UP_Sistemy_podderghki_prinya-tiya_resheniy.pdf

16. Python | ARIMA model for time series forecasting.

17. Reznikov S.N. Transformatsiya tsepey postavok v sisteme global’nogo tovarnogo obmena: avtoreferat diss. na soiskanie uch. st. d. e. n, Rostov-na-Donu, 2015, 390 p.

18. Krishnendu M. Analytic hierarchy process and technique for order preference by similarity to ideal solution: a bibliometric analysis ‘from’ past, present and future of AHP and TOPSIS, International Journal of Intelligent Engineering Informatics, 2014, no. 2, pp. 96–117. https://doi.org/10.1504/IJIEI.2014.066210.

19. Dan D., Xin Z. The Optimization of Logistics Distribution Route Based on Dijkstra’s Algorithm and C-W Savings Algorithm, Conference: 6th International Conference on Machinery, Materials, Environment, Biotechnology and Computer, 2016, pp. 956–965. https://doi.org/10.2991/mmebc-16.2016.200.

20. Yiqi W., Fazhi H., Yilin C. A Service-oriented Secure Infrastructure for Feature-based Data Exchange in Cloud-based Design and Manufacture, Procedia CIRP, 2016, no. 56, pp. 55–60. 2016. https://doi.org/10.1016/j.procir.2016.10.016.