«ҚАЗАҚОЙЛ АҚТӨБЕ» ЖШС МЫСАЛЫНДА МҰНАЙ-ГАЗ ӨНЕРКӘСІБІНДЕГІ ТҰРАҚТЫЛЫҚТЫ ОҢТАЙЛАНДЫРУ

Бұл зерттеу Қазақстанның мұнай-газ саласындағы жетекші компаниялардың бірі – «Қазақойл Ақтөбе» ЖШС өндірістік процестерінің тұрақтылығын оңтайландыруға бағытталған. Жаһандық экологиялық мәселелер мен көміртегі салдарын азайту қажеттілігі жағдайында зерттеудің негізгі мақсаты – компанияның экологиялық және экономикалық көрсеткіштерін жақсартуға арналған ұсыныстар әзірлеу. Қолданыстағы тәжірибелерді талдау нәтижелері энергия тиімділігін арттыру, су ресурстарын және қалдықтарды басқаруда елеулі жетілдіру мүмкіндіктерін көрсетті. Зерттеу энергия менеджменті жүйелерін (EMS) енгізу және жаңартылатын энергия көздерін пайдалану арқылы операциялық шығындарды 20–25%-ға, ал көміртегі шығарындыларын 30–35%-ға қысқартуға болатынын көрсетті. Ағынды суларды тазарту және қайта өңдеудің заманауи әдістерін енгізу тұщы су тұтынуды 30–40%-ға, ал анаэробты ыдырату сынды қалдықтарды басқарудың биотехнологиялық әдістерін қолдану қалдықтардың көлемін 40–50%-ға қысқартуға және оларды пайдалы ресурстарға айналдыруға ықпал етеді. Осы зерттеуде ұсынылған ұсыныстар тұрақты дамуға қол жеткізудің нақты қадамдарын анықтайды және тек «Қазақойл Ақтөбе» ЖШС үшін ғана емес, мұнай-газ саласындағы басқа да компанияларға пайдалы болуы мүмкін. Бұл зерттеу Қазақстанның мұнай- газ секторында экологиялық жауапкершілік пен экономикалық өсімді арттыру үшін озық тәжірибелер мен технологияларды енгізу қажеттілігін тағы бір рет растайды.

1. Карипов Т.А. Обзор тенденций развития нефтедобывающей промышленности Республики Казахстан // Экономика и бизнес: теория и практика. – 2024. – № 2–1 (108). – С. 138–145.

2. Бойко Г. И. и др. Перспективы использования энергоаккумулирующих веществ в решении экологических проблем нефтяной отрасли // Вестник нефтегазовой отрасли Казахстана. – 2023. – Т. 5. – № 2. – С. 99–116.

3. Жуман Ж., Ду Б., Хамзаева А. Текущее состояние нефтегазовой отрасли Казахстана // Вестник НАН РК. – 2024. – Т. 408. – № 2. – С. 470–485.

4. Шафигуллина Г.Г., Тимофеев Р.А. Разработка и планирование стратегии развития предприятия в нефтяной отрасли // Формирование конкурентной среды, конкурентоспособность и стратегическое управление предприятиями, организациями. – 2023. – С. 634.

5. Аубакирова Г.М. и др. Декарбонизация экономики Казахстана: перспективы энергетического перехода // Economics: the strategy and practice. – 2024. – Т. 18. – № 4. – С. 55–72.

6. Имангазин М.К., Аяуов Г.С. Анализ безопасности в нефтегазодобывающей компании ТОО «Казахойл Актобе» // Вестник Казахстанско-Британского технического университета. – 2021. – Т. 16. – № 1. – С. 61–67.

7. Ибраева А.Е. Экологическая устойчивость и перспективы водородной энергетики в Казахстане: глобальный опыт и тенденции // ЛН Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің хабаршысы. Саяси ғылымдар. Аймақтану. Шығыстану. Түркітану сериясы. – 2023. – № 3. – С. 101–118.

8. Сабирова Р., Мукашева А. Экономический механизм развития нефтегазового сектора Казахстана // Вестник Атырауского университета имени Халела Досмухамедова. – 2023. – Т. 66. – № 3. – С. 81–90.

9. Чередниченко А. и др. Введение углеродного налога как меры по снижению эмиссий парниковых газов в Казахстане: основные вызовы и проблемы // География и водные ресурсы. – 2023. – № 4. – С. 37–43.

10. Аубакирова Г.М. и др. Декарбонизация экономики Казахстана: перспективы энергетического перехода //Economics: the strategy and practice. – 2024. – Т. 18. – № 4. – С. 55–72.

11. Саубетова Б.С. Стратегические направления низкоуглеродного развития казахстанских компаний в области нефти и газа // Colloquium-journal. – Голопристанський міськрайонний центр зайнятості, 2023. – № 30 (189). – С. 47–50.

12. Уралова А. ESG и влияние на стратегии развития нефтегазовых компаний Казахстана // Colloquium-journal. – Голопристанський міськрайонний центр зайнятості, 2023. – № 29 (188). – С. 33–34.

13. Петросянц Т.В. Современное состояние «зеленого» финансирования в Казахстане // Colloquiumjournal. – Голопристанський міськрайонний центр зайнятості, 2023. – № 29 (188). – С. 31–33.

14. Малышев Е.А., Малышева Т.Е. Декарбонизация компаний индустриального сектора в условиях неопределенности // Вестник Забайкальского государственного университета. – 2023. – Т. 29. – № 4. – С. 123–131.

15. Абдешов Д.Д. и др. Механизм управления процессами урбанизацией и «зеленой» экономикой // Colloquium-journal. – Голопристанський міськрайонний центр зайнятості, 2023. – № 28 (187). – С. 27–29.

16. Есекина А.С. и др. Анализ динамики национальных выбросов и поглощений парниковых газов в Казахстане за 2012... 2021 гг. // Гидрометеорология и экология. – 2023. – № 3 (110). – С. 6–23.

17. Алиев Р.А. Влияние концепции устойчивого развития на трансформацию энергетической политики стран Каспийского региона // Вестник МГИМО Университета. – 2023. – Т. 16. – № 3. – С. 7–55.

18. Кабыл Ж.М. Изучение современных технологий при добыче газа // Материалдар Жинағы. – 2023. – Т. 18. – С. 257.

19. Асанова Г.К., Адильбектеги Г.А., Сайн Э.Д. Проблемы экологии в Казахстане в первые годы независимости // Электронный научный журнал «edu. e-history.kz». – 2023. – Т. 10. – № 4. – С. 675–691.

20. Vinokurov E. et al. Глобальная зеленая повестка в Евразийском регионе. Евразийский регион в глобальной зеленой повестке (Global Green Agenda in the Eurasian Region. Eurasian Region on the Global Green Agenda). – 2023.

21. ТОО «Казахойл Актобе». URL: http://www.koa.kz/