K-ОРТАША КЛАСТЕРЛЕУГЕ НЕГІЗДЕЛГЕН ТҮСТЕРДІ АЛУ ҚҰРАЛДАРЫ АРҚЫЛЫ ВЕБ-САЙТТАРДЫ ВИЗУАЛДЫ ТАЛДАУДЫҢ БҰЛЫҢҒЫР ЛОГИКАЛЫҚ ТӘСІЛІ

Веб-сайттар интернеттің негізін құрап, ақпарат тарату және сандық ресурстарға қол жеткізу платформасы ретінде қызмет етеді. Олар пайдаланушыларға әртүрлі мазмұн мен қызметтермен өзара әрекеттесуге мүмкіндік беріп, интернеттің пайдалылығын арттырады. Веб-сайт эстетикасы оның жалпы тиімділігінде маңызды рөл атқарып, пайдаланушы тәжірибесіне, қызығушылығы мен қанағаттануына айтар лықтай әсер етуі мүмкін. Бұл мақалада жаһандық деңгейде интернет қолданушыларының көбеюін ескере отырып, пайдаланушы тәжірибесін жақсарту үшін веб-дизайн эстетикасының маңыздылығықарастырылады. Зерттеу алғашқы әсердің маңыздылығын атап көрсетеді, ол көбіне 50 миллисекунд ішінде қалыптасып, пайдаланушылардың веб-сайттың тартымдылығы мен қолайлылығын қабылдауына әсер етеді. Біз веб-сайттың визуалды эстетикасын өлшеудің жаңа әдісін ұсынамыз. Әдіс түстер үйлесімі мен қаріптің танымалдығына негізделіп, эстетикалық талғамды болжау үшін бұлыңғыр логиканы қолданады. Біз веб-дизайн трендтерінің динамикалық сипатына сәйкестік пен бейімделуді қамтамасыз ету мақсатында 200-ге жуық танымал және жиі қолданылатын веб-сайт дизайнынан тұратын деректер жиынын жинадық. Веб-сайт скриншоттарынан басым түстерді k-орташа кластерлеу әдісімен анықтадық. Зерттеу нәтижелері эстетика мен веб-сайт дизайнындағы ыңғайлылық арасындағы байланысты тереңірек түсінуге бағытталған.

1. W.A. Social and Hootsuite, DIGITAL 2024: GLOBAL OVERVIEW REPORT, Jan 2024, https://datareportal.com/reports/digital-2024-global-overview-report.

2. Anderson N.H. Foundations of Information Integration Theory. New York: Academic Press, 1981.

3. Schenkman B.N. and J ̈onsson F.U. Aesthetics and preferences of web pages, Behaviour and Information Technology, 2000, vol. 19, pp. 367–377. https://doi.org/10.1080/014492900750000063.

4. Tractinsky N., Katz A., and Ikar D. What is beautiful is usable, Interacting with Computers, 2000, vol. 13, pp. 127–145. https://doi.org/10.1016/S0953-5438(00)00031-X.

5. Tseng P.-Y. and Lee S.-F. The impact of web visual aesthetics on purchase intention, 2019, pp. 28–31. https://doi.org/10.1109/ECICE47484.2019.8942664.

6. Lindgaard G., Fernandes G., Dudek C., and Brown J. Attention web designers: You have 50 milliseconds to make a good first impression! Behaviour and IT, 2006, vol. 25, pp. 115–126. https://doi.org/10.1080/01449290500330448.

7. Garrett J. The Elements of User Experience: User-Centered Design for the Web and Beyond, 2010.

8. Mohamad Zain J., Tey M. and Soon G. Using aesthetic measurement application (ama) to measure aesthetics of web page interfaces, 2008, pp. 96–100. https://doi.org/10.1109/ICNC.2008.764.

9. Filonik D. and Baur D. Measuring aesthetics for information visualization, 2009, pp. 579–584. https://doi.org/10.1109/IV.2009.94.

10. Coursaris C. Exploring the relationship between aesthetics and usability, 2007.

11. Lee S. and Koubek R. Users’ perceptions of usability and aesthetics as criteria of pre- and post-use preferences, European J. of Industrial Engineering, 2012, vol. 6. https://doi.org/10.1504/EJIE.2012.044812.

12. Geissler G., Zinkhan G., and Watson R. The influence of home page complexity on consumer attention, attitudes, and purchase intent, Journal of Advertising, 2013, vol. 35, pp. 69–80. https://doi.org/10.1080/00913367.2006.10639232.

13. Nadkarni S., Gupta R. A task-based model of percieved website complexity, Management Information Systems Quarterly, 2007, vol. 31, pp. 501–524. https://doi.org/10.2307/25148805.

14. Tuch A.N., Bargas-Avila J.A., Opwis K., and Wilhelm F.H. Visual complexity of websites: Effects on users’ experience, physiology, performance, and memory, International Journal of Human-Computer Studies, 2009, vol. 67, no. 9, pp. 703–715. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S107158190900055X.

15. Sonderegger A., Sauer J. The influence of design aesthetics in usability testing: Effects on user performance and perceived usability, Applied ergonomics, 2009, vol. 41, pp. 403–10. https://doi.org/10.1016/j.apergo.2009.09.002.

16. Lindgaard G., Dudek C., Sen D., Sumegi L., and Noonan P. An exploration of relations between visual appeal, trustworthiness and perceived usability of homepages, ACM Trans. Comput.-Hum. Interact., 2011, vol. 18, p. 1. https://doi.org/10.1145/1959022.1959023.

17. Shamoi P., Inoue A., and H. Kawanaka. Modeling aesthetic preferences: Color coordination and fuzzy sets, Fuzzy Sets and Systems, 2020, vol. 395, pp. 217–234. https://doi.org/10.1016/j.fss.2019.02.014.

18. Shamoi P., Inoue A., and Kawanaka H. Color aesthetics and context-dependency, in SCIS-ISIS 2022, 2022, pp. 1–7. https://doi.org/10.1109/SCISISIS55246.2022.10001872.

19. Shamoi P., Muratbekova M., Izbassar A., Inoue A., and Kawanaka H. Towards a universal understanding of color harmony: Fuzzy approach, in Fuzzy Systems and Data Mining IX. Frontiers in Artificial Intelligence and Applications. IOS Press, 2023, pp. 20–28. https://doi.org/10.1145/1460355.1460357.

20. Schenkman B. and J ̈onsson F. Aesthetics and preferences of web pages, Behaviour and Information Technology, 2000, vol. 19. https://doi.org/10.1080/014492900750000063.

21. Tuch A., Presslaber E., St ̈ocklin M., Opwis K., and Bargas-Avila J. The role of visual complexity and prototypicality regarding first impression of websites: Working towards understanding aesthetic judgments, International Journal of Human-Computer Studies, 2012, vol. 70, pp. 794–811. https://doi.org/10.1016/j.ijhcs.2012.06.003.

22. Lindgaard G. Does emotional appeal determine perceived usability of web sites, in Proceedings of CybErg: the second international cyberspace conference on ergonomics. The International Ergonomics Association Press, Curtin University, 1999, pp. 202–211. https://doi.org/10.1007/s10660-010-9054-0.

23. Coursaris C. and Kripintris K. Web aesthetics and usability: An empirical study of the effects of white space. IJEBR, 2012, vol. 8, pp. 35–53. https://doi.org/10.4018/jebr.2012010103.

24. Pracejus J., Olsen G., and O’Guinn T. How nothing became something: White space, rhetoric, history, and meaning, Journal of Consumer Research, 2006, vol. 33, pp. 82–90. https://doi.org/10.1086/504138.

25. Zhang Y. Web Design. Southwest China Normal University Press, 2015.

26. Bojadziev G. and Bojadziev M. Fuzzy Sets, Fuzzy Logic, Applications. WORLD SCIENTIFIC, Jan. 1996. http://dx.doi.org/10.1142/2867.

27. Shamoi P., Sansyzbayev D., and N. Abiley. Comparative overview of color models for content-based image retrieval,” in 2022 International Conference on Smart Information Systems and Technologies (SIST), 2022, pp. 1–6. https://doi.org/10.1109/SIST54437.2022.9945709.

28. Ualibekova A. and Shamoi P. Music emotion recognition using k-nearest neighbors algorithm, in 2022 International Conference on Smart Information Systems and Technologies (SIST), 2022, pp. 1–6. https://doi.org/10.1109/SIST54437.2022.9945814.