ЗЕРТТЕУ ЛАНДШАФТТАРЫН ТАЛДАУ: ҚАЗАҚСТАННЫҢ ФИЗИКА ҒЫЛЫМДАРЫНДАҒЫ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІН АНЫҚТАУ

Бұл мақала Қазақстанның академиялық қауымдастығындағы зерттеу ландшафтына сауалнама деректері негізінде жан-жақты талдау жасайды. Әртүрлі университеттердің 265 зерттеушісі мен ғалымдарының жауаптарына сүйене отырып, зерттеу төрт түрлі пәндік саладағы зерттеулердің терең демографиялық профильдері мен сипаттамаларын ашады. Пәндердің кең спектрін қамти отырып, физикалық ғылымдардың сипаттамалары мен тенденцияларына ерекше назар аударылады. Сауалнама Қазақстандағы физика ғылымдарының зерттеу ландшафтын зерттейді, ол халықаралық ынтымақтастыққа, әсіресе батыстық ғалымдармен бірлескен зерттеулерді арттыруға бағытталған. Зерттеу мәселесіне үкіметтік немесе үкіметтік емес ұйымдармен серіктестікке шектеулі көңіл бөлу, қолайсыз еңбек жағдайлары және ресурстарға, әсіресе өнімділігі жоғары есептеу құралдарына қол жетімділіктің теңсіздігі жатады. Бұл зерттеу елдегі академиялық зерттеулердің қазіргі жағдайы туралы терең түсінік береді және стратегиялық жоспарлау, саясатты әзірлеу, болашақ ғылыми жобаларда қолдануға болатын нақты перспективаны ұсынады.

1. Pusser B., Marginson S., University Rankings in Critical Perspective. The Journal of Higher Education, 2013, vol. 84, no. 4, pp. 544–568. https://doi.org/10.1353/jhe.2013.0021

2. Brekke T., What Do We Know about the University Contribution to Regional Economic Development? A Conceptual Framework. International Regional Science Review, 2021, vol. 44, no. 2, pp. 229–261. https://doi.org/10.1177/0160017620909538

3. Amirbekova D., Kuanysh A., Kussaiyn M., and Narbaev T. Research and Economic Development of a Country: Young Scientists Perspective. Bulletin of the Kazakh University of Economics, Finance and International Trade, 2022. 10.52260/2304-7216.2022.2(47).11.

4. Denisova O.K., Problemy Formirovaniya Intellektual’nogo Potentsiala Natsii Kak Uslovie Razvitiya Ekonomiki Znaniy Strany. https://articlekz.com/article/13290.

5. Agasisti T., Barra C., and Zotti R. Research, Knowledge Transfer, and Innovation: The Effect of Italian Universities’ Efficiency on Local Economic Development 2006−2012( 2019). https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/jors.12427.

6. Chankseliani M., Lovakov A., and Pislyakov V. A big picture: bibliometric study of academic publications from post-Soviet countries. Scientometrics, 2021, vol. 126, pp. 8701–8730. https://doi.org/10.1007/s11192-021-04124-5.

7. Narbaev T., Amirbekova D., Sabi D., and De Marco A. Content, network, and density analysis of the global and Kazakhstani literature on scientometrics, Bulletin Of The Karaganda University, ECONOMY Series, 2021, vol. 3, no.103, pp. 82–85.

8. Lovakov A., Chankseliani M., and Panova A. Universities vs. research institutes? Overcoming the Soviet legacy of higher education and research. Scientometrics, 2022, vol. 127, pp. 6293–6313. https://doi.org/10.1007/s11192-022-04527-y.

9. Chankseliani Maia. International development higher education: Looking from the past, looking to the future. Oxford Review of Education. 10.1080/03054985.2022.2077325 (2022).

10. Aranguren M.J., Magro E. How Can Universities Contribute to Regional Competitiveness PolicyMaking? Competitiveness Review., 2020, vol. 30, no. 2, pp. 101–117. https://doi.org/10.1108/CR-11-2018-0071.

11. Freitas I.M.B., Marques R.A., and Silva E.M.D.P.E., University–Industry Collaboration and Innovation in Emergent and Mature Industries in New Industrialized Countries. Research Policy, 2012, vol. 42, no. 2, pp. 443–453.

12. Mathews John A., Hu Mei-Chih, Enhancing the Role of Universities in Building National Innovative Capacity in Asia: The Case of Taiwan, World Development, 2007, vol. 35, no. 6, pp. 1005–1020. https://EconPapers.repec.org/RePEc:eee:wdevel:v:35:y:2007:i:6:p:1005-1020.

13. Alibekova G., Tleppayev A., Medeni T.D., and Ruzanov R., Determinants of Technology Commercialization Ecosystem for Universities in Kazakhstan, Journal of Asian Finance, Economics and Business, 2019, vol. 6, no. 4, pp. 271–279.

14. Aruzhan S., Farida A., Alibekova G., Tleppayev A., and Medeni T. Econometric Evidence of the Effectiveness of Different R&D Funding Sources, International Journal of Economic Perspectives, 2016, vol.10, no. 4, pp. 317–330.

15. Amirbekova D., Kussaiyn M., Gafu G., and Narbaev T. University Science and Economic Growth: Review of Kazakhstan’s University Science Publications in the Scopus Database in 1991–2022, Bulletin of the Kazakh University of Economics, Finance and International Trade, 2023, vol. 3, no. 52. 10.52260/2304-7216.2023.3(52).28.

16. OECD, Higher Education in Kazakhstan 2017, Reviews of National Policies for Education. OECD Publishing, Paris, 2017. https://doi.org/10.1787/978926.

17. Harzing Anne-Wil, Giroud Axèle. The competitive advantage of nations: An application to academia. Journal of Informetrics, 2014, vol. 8, no. 1, pp. 29–42.

18. Miao L., Murray D., Jung WS. et al. The latent structure of global scientific development, Nat Hum Behav, 2022, vol. 6, pp. 1206–1217. https://doi.org/10.1038/s41562-022-01367-x.

19. Kozlowski J., Radosevic S., Ircha D. History matters: the inherited disciplinary structure of the postcommunist science in countries of central and eastern Europe and its restructuring, Scientometrics, 1999, vol. 45, pp. 137–166.

20. Radosevic S., Yoruk E. Are there global shifts in the world science base? Analysing the catching up and falling behind of world regions. Scientometrics, 2014, vol. 101, pp. 1897–1924. https://doi.org/10.1007/s11192-014-1344-1.