САНДЫҚ ДЕНСАУЛЫҚ ӨНІМДЕРІН ӘЗІРЛЕУ ҮШІН ИММЕРСИВТІ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ПАЙДАЛАНУ

Медицинада иммерсивті технологияларды белсенді қолдану. АТ дамуы медицинада белсенді қолданылатын жаңа цифрлық өнімдердің пайда болуына әкеледі. Әрі қарай даму нәтижесінде кейбір медициналық қызметтерді метаәлемге көшіріліп, метаемхана тұжырымдамасы қалыптасады. Бұл мақала денсаулыққа арналған цифрлық өнімдерді әзірлеу үшін иммерсивті технологияларды қолданудың таралуы мен ағымдағы жағдайын анықтау үшін зерттеулерге жүйелі шолу жасайды. Жетекші ғылыми деректер қорынан алынған зерттеулер сараланды. Нәтижелер соңғы он жылда медицинада иммерсивті технологияларды қолдануға ғылыми қызығушылықтың айтарлықтай артып, пандемия кезінде шарықтау шегіне жеткенін көрсетеді. Иммерсивті технологиялар медицинада оқыту, практикалық сабақтар, телемедицина және диагностика үшін қолданылатын технологиялардың ең көп тараған түрлері. Сонымен қатар мақалада біздің жеке бағдарламалық өніміміз сипатталған – виртуалды шындық технологиясын пайдаланатын коронарлық артерияны стенттеу симуляторы. Модельдің сипаттамасы және медициналық университет студенттері арасында иммерсивті технологияларды қолданудың тиімділігі туралы сауалнама нәтижелері ұсынылған.

1. Herur-Raman A. et al. (2021) Next-generation simulation – integrating extended reality technology into medical education, Frontiers in Virtual Reality, vol. 2, p. 693399. https://doi.org/10.3389/frvir.2021.693399.

2. Ho Y.R., Chen B.Y., Li C.M. (2023) Thinking more wisely: using the Socratic method to develop critical thinking skills amongst healthcare students, BMC medical education, vol. 23, no. 1, p.173. https://doi.org/10.1186/s12909-023-03057-8.

3. Suh I., McKinney T., Siu K.C. (2023) Current perspective of metaverse application in medical education, research and patient care, Virtual Worlds, vol. 2, no. 2, pp. 115–128. https://doi.org/10.3390/ virtualworlds2020009.

4. Bakhadirovna E.M. (2023) THE CRUCIAL ROLE OF LANGUAGE PROFICIENCY IN THE ADVANCED YEARS OF MEDICAL EDUCATION, Multidisciplinary Journal of Science and Technology, vol. 3, no. 5, pp. 402–404.

5. Bordonaro M. (2024) Too much of a good thing? Teamwork in medical education, Medical Teacher, pp. 1–2.

6. Nes A.A. G. et al. (2023) A technology-supported guidance model to increase the flexibility, quality, and efficiency of nursing education in clinical practice in Norway: development study of the TOPP-N application prototype, JMIR Human Factors, vol. 10, no.1, p. e44101. https://doi.org/10.2196/44101.

7. Liu Y. et al. (2020) Alignment of ethics curricula in medical education: a student perspective, Teaching and learning in medicine, vol. 32, no. 3, pp. 345–351. https://doi.org/10.1080/10401334.2020.1732163.

8. Zeng Y., Zeng L., Zhang C., Cheng A.S.K. (2022) The metaverse in cancer care: Applications and challenges, Asia-Pacific Journal of Oncology Nursing, no. 9, p. 100111. https://doi.org/10.4103/23475625.315835.

9. Cerasa A., Gaggioli A., Marino F., Riva G., Pioggia G. (2022) The promise of the metaverse in mental health: the new era of MEDverse, Heliyon, p. e11762. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2022.e11762.

10. Li S., Cui J., Hao A., Zhang S., Zhao Q. (2021) Design and Evaluation of Personalized Percutaneous Coronary Intervention Surgery Simulation System, IEEE Transactions on Visualization and Computer Graphics, vol. 27, no. 11, pp. 4150–4160.

11. Mishvelov A.E. et al. (2021) Computer-assisted surgery: Virtual-and augmented-reality displays for navigation during planning and performing surgery on large joints, Pharmacophore, vol. 12, no. 2, p. 32.

12. Wu J.X. et al. (2016) Development of virtual-reality simulator system for minimally invasive surgery (MIS) using fractional-order vascular access. In 2016 SAI Computing Conference (SAI) IEEE, pp. 1257– 1259.

13. Regrebsubla N. (2016) Determinants of Diffusion of Virtual Reality. GRIN Verlag.

14. Medscape. Medscape App. [Online] Available at: https://www.medscape.com/(Accessed: 5 January 2024).

15. Orca Health. [Online] Available at: https://orcahealth.com/(Accessed: 5 January 2024).

16. Epocrates. Point of care medical application. [[Online] Available at: https://www.epocrates.com/ (Accessed: 8 February 2024).

17. Touch Surgery. Safe Surgical Care. [Online] Available at: https://www.touchsurgery.com/ (Accessed: 6 March 2024).

18. Wu Q. et al. (2022) Virtual simulation in undergraduate medical education: a scoping review of recent practice, Frontiers in Medicine, no. 9, p. 855403.

19. Barteit S. et al. (2021) Augmented, mixed, and virtual reality-based head-mounted devices for medical education: systematic review, JMIR serious games, vol. 9, no. 3, p. e29080.

20. Ahuja A.S. et al. (2023) The digital metaverse: Applications in artificial intelligence, medical education, and integrative health, Integrative Medicine Research, vol. 12, no. 1, p. 100917.

21. Kassutto S.M., Baston C., Clancy C. (2021) Virtual, augmented, and alternate reality in medical education: socially distanced but fully immersed. ATS scholar, vol. 2, no. 4, pp. 651–664.