МҰНАЙ ҚҰБЫРЛАРЫНЫҢ СЫРТҚЫ ЖАБЫНЫ ҮШІН ТОЛТЫРҒЫШТАРДЫ ІРІКТЕУ

Тығыздылығы төмен полиэтилен негізіндегі сыртқы қабаттың құрамын (ТТПЭ), өсімдік және минералдық толтырғыштарды және техникалық госсиполды (ТГ) әзірлеу кезінде минералды толтырғыштарды таңдау бойынша нәтижелер келтірілген. Алынған композиттердің тұрақтылығы ТГ қатысуымен тұрақтандырылған ТТПЭ тігу дәрежесін арттыру нәтижесі болып табылатыны көрсетілген. Госсипол молекулаларының құрылымы және оның туындылары – көпфункциялы қосылыстар – олар ТТПЭ термо-және фото тотығу деструкциясы нәтижесінде пайда болатын радикалдар үшін тұзақтар ғана емес, сонымен қатар әртүрлі макрорадикалдардың арасындағы көпірлік байланыстардың пайда болуы есебінен композиттің молекулалық үстіндегі құрылымын өзгертеді деп болжауға мүмкіндік береді. Аталған жағдай материалдың негізгі физика-химиялық және механикалық қасиеттеріне айтарлықтай әсер етеді, бұл полимерлік композиттерді тігу дәрежесін анықтау бойынша жүргізілген зерттеулерді растайды. Органикалық емес күшейткіш толтырғыштар, әдетте матрицаның қатты және одан азырақ деформацияланады, бұл матрицаның деформациясының жалпы азаюына әкеледі, әсіресе бөлшектердің/матрицаның шектерінің болуына байланысты бөлшектерге жақын. Пластикалық – сынғыштығының себептерін анықтау үшін ағымдылық шегінің өзгеруін, мойынның тартылу кернеуін және таурит концентрациясы ұлғайған кезде композиттер үзілген сәтте беріктігін сипаттайтын функционалдық тәуелділіктер анықталды.
Композициялық жабынның әзірленген құрамы, масс %: өсімдік толтырғыш-козапая-25; минералды толтырғыш – таурит (тақтатас) - 10; сэвилен – 5; техникалық госсипол – 3; ТТПЭ – 50-55, ТШ 1390-003-11928001-01 “Экструдирленген полиэтилен негізіндегі коррозияға қарсы сыртқы жабыны бар болат құбырлар” қойылатын талаптарға толық жауап береді.

1. Мустафин Ф.М. Защита трубопроводов от коррозии / М.Ф. Мустафин, Л.И. Быков, А.Г. Гумеров и др. //Том 2: Учебное пособие. СПб.: ООО «Недра», 2007. – 708 с.

2. Низьев С.Г. О противокоррозионной защите магистральных и промысловых трубопроводов современными полимерными покрытиями. //Коррозия «Территория нефтегаз», 2009. – С.9-10.

3. Научно-техническая программа «Разработка перспективных новых материалов различного назначения на 2006-2008 годы». – Астана, 2006.

4. Мэттьюз Ф., Ролингс Р. Композитные материалы. Механика и технология. – М.: Техносфера. – 2004. – 408 с.

5. Надиров К.С., Жантасов М.К., Бимбетова Г.Ж., Надирова Ж.К., Бажиров Т.С. Выбор метода стабилизации полиэтилена. Проблемы и инновации современного общества. Материалы 7-ой научно-практической конференции с международным участием. – Астрахань, 2015. – С.341-345.

6. Сакыбаев Б.А., Бимбетова Г.Ж., Сакибаева С.А. Разработка состава наружного слоя трехслойного покрытия для защиты нефтепроводов от коррозии. Проблемы и инновации современного общества. Материалы 6-ой научно-практической конференции с международным участием. – Астрахань, 2014. – С.305-309.

7. Пономарева Н.Р. Структурно-механические особенности деформационного поведения композиционных материалов на основе полиолефинов и минеральных частиц. Автореферат канд. хим. наук, 02.00.01 – высокомолекулярные соединения. – Москва: МГПИ, 2010. – 20 с.

8. Караева А.А. Условия образования опасных дефектов в дисперсно-наполненных композитах на основе пластичных полимеров. Автореферат канд. физико-мат. наук. – Москва. 2009.

9. Рафиенко В.А. Технология переработки шунгитовых пород. – М.: Гео, 2008. – 214 с.

10. Мусина У.Ш., Самонин В.В. Углерод-минеральный состав шунгитовых пород коксуского месторождения Казахстана. // Известия СПбГТИ(ТУ). – 2013. №19(45). – С. 39-41.

11. Нуркеев С.С., Мусина У.Ш., Казова Р.А. и др. Научная оценка результативности природоохранных мероприятий, проводимых предприятиями республики». Отчет НИР (итоговый за 2011-2012 г.г.) № 9-739. Договор с МООС РК № 05-03-211 от 13.09.2011. Программа 003 «Научные исследования в области охраны окружающей среды». – Астана, 2012. – 401 с.

12. Мусина У.Ш., Щербинин В.П., Шпаков А.Ю., Шамбинов Е.К., Сапаков К.К., Макаров В.И. Коксуский шунгит как природный регулятор баланса геотехнических экосистем. // II Экологический форум «Экология урбанизированных территорий». (18-20 мая 2010 г., г. Усть-Каменогорск). Доклады. Усть-Каменогорск: ВКГТУ. – 2010. – С. 27-31.