САЛТАНАТТЫ ШЫҒЫНДАР ЖӘНЕ ҮЙ ШАРУАШЫЛЫҒЫНЫҢ ҚАРЫЗЫ

Бұл жұмыс Қазақстандағы салтанатты шығындар мен үй шаруашылықтары қарызының арасындағы байланысты қарастырады. Дәлірек айтсақ, әртүрлі тұрмыстық сипаттамалардың салтанатты шығындардың көлеміне әсерін зерттейді және салтанатты шығындар мен үй шаруашылығы қарызының пайда болуы арасындағы байланысты зерттейді.  Үй шаруашылығы сипаттамалары жиынтығының салтанатты шығындарға әсері лог-сызықтық регрессия арқылы бағаланады, салтанатты шығындарды жан басына шаққандағы капитал мәндері ретінде қарастырады және реттелген пробит регрессиясын пайдалана отырып, салтанатты шығындарды үй шаруашылығының жалпы шығындарының үлесі ретінде қарастырады. Салтанатты шығындардың, сондай-ақ үй шаруашылығы сипаттамаларының үй шаруашылығы қарыздарының жиілігіне әсері кейін пробиттік бағалау арқылы бағаланады. Зерттеу көрсеткендей, жасқа байланысты үй шаруашылығының ерекшеліктері – үй шаруашылығы басшысының жасы және ондағы орташа жас – салтанатты шығындардың көлеміне әсер етеді. Үй шаруашылығындағы балалар мен қарт адамдардың саны салтанатты шығындарға әсер ететін басқа факторлар екендігі анықталды. Сонымен қатар, Қазақстандағы үй шаруашылықтарының қарызына үй шаруашылығындағы балалар саны да қатты әсер ететіні анықталды. Бұл зерттеу эмпирикалық талдау үшін негіз бола отырып, Қазақстандағы салтанатты шығындар бойынша болашақтағы ауқымды эмпирикалық зерттеулерге үлес қосады.

1. Forbes (2024) [Accessed: February 23, 2024] https://forbes.kz/economy/finance/ipoteka_avtokreditovanie_i_bankrotstvo_fizlits_itogi_kreditnogo_ryinka_rk_za_2023_god_1/#:~:text=Потребительские%20кредиты,или%202%2C1%20трлн%20тенге.

2. Radio Azattyq (2023) [Accessed: February 23, 2024] https://rus.azattyq.org/a/32646236.html#:~:text=«В%20настоящее%20время%2084%20процента,около%201%2C4%20триллиона%20тенге.

3. «Public Opinion» Research Institute (2023). On the influence of traditions, culture, and history on economic results in Kazakhstan – National Survey.

4. Banerjee A.V., Duflo E. (2007). The Economic Lives of the Poor. Journal of Economic Perspectives, 21(1), pp. 141–168. DOI: 10.1257/jep.21.1.141

5. Chen X., Zhang X. (2012). Costly posturing: relative status, ceremonies and early child development in China. IFPRI Discussion Paper 1206. Washington, D.C.: International Food Policy Research Institute (IFPRI).

6. Bloch F., et al. (2004). Wedding Celebrations as Conspicuous Consumption: Signaling Social Status in Rural India. The Journal of Human Resources, 39(3), pp. 675–695.

7. Aldashev A. (2019). Social Norms, Status Spending and Household Debt: Evidence from Kyrgyzstan. (Working paper)

8. Vecher.kz (2023) [Accessed: February 23, 2024] https://vecher.kz/v-kazakhstane-rastet-kolichestvomnogodetnykh-semei-mintruda-1694256954