HONEYWELL ЖАБДЫҚТАРЫНДА ТАМАҚ ӨНЕРКӘСІБІ ҮШІН ЖЫЛЫТУ, ЖЕЛДЕТУ ЖӘНЕ АУАНЫ БАПТАУ ПРОЦЕСІН АВТОМАТТАНДЫРУ ЖҮЙЕСІН ӘЗІРЛЕУ

Қазіргі уақытта өнеркәсіптік автоматиканың даму деңгейі күрделі объектілердің динамикалық қасиеттерін ескеретін жоғары дәлдіктегі басқару жүйелерін жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Заманауи бағдарламалық өнімдер негізінде таратылған басқару жүйелерін құру технологиялық процестерді орталықтандырылмаған басқаруды қамтамасыз етеді. Қазіргі заманғы өнеркәсіптік жабдықтардың көмегімен қолданыстағы басқару жүйелерін жаңғырту кәсіпорындардың өнімділігі мен өндірістегі қауіпсіздікті арттыруға мүмкіндік береді. Мақала тамақ өнеркәсібі үшін жылыту, желдету және ауаны баптау процестерін басқарудың автоматтандырылған жүйесін әзірлеуге арналған. Мақалада басқару объектісі жылу алмастырғышты таңдайды. Басқару объектісінің тұрақтылыққа, басқаруға, бақылауға арналған математикалық моделі зерттелді. PID реттегіші синтезделді, PID реттегішінің коэффициенттері алынды. Реттегіштің әртүрлі коэффициенттеріндегі жүйе динамикасының мінез-құлқына салыстырмалы талдау жүргізілді. Модельдеу мен эксперименттердің нәтижелері «ҚБТУ» AҚ жанындағы «Honeywell» зертханасының базасында нақты өнеркәсіптік жабдықтар базасында жүргізілді. Бағдарламалық жасақтама Experion PKS таратылған басқару жүйесінде жүзеге асырылды. C300 контроллерінің конфигурациясы ұсынылған. Жүйенің қауіпсіз және ақаусыз жұмыс істеуі үшін аварияға қарсы автоматты қорғау жүйесі (АҚЖ) әзірленді. АҚЖ сонымен қатар Safety Manager және Safety Sontroller құралының көмегімен жасалады. Тәуекелді төмендету факторлары мен қауіпсіздік тұтастығының деңгейі есептеліп, талданады. Процесті басқарудың мнемикалық схемасы жасалды.

1. Danilova S.S. Vestnik Nauki, no. 8, 2022, pp. 78–85.

2. Seyam S. Types of HVAC systems. In InTech eBooks, 2018, https://doi.org/10.5772/intechopen.78942.

3. Liang R., Wang C., Wang P. & Yoon S. Realization of rule-based automated design for HVAC duct layout. Journal of Building Engineering, no. 80, 2023, 107946. https://doi.org/10.1016/j.jobe.2023.107946.

4. Pattavina J. An Introduction HVAC, no.1, 2023, pp. 4–45.

5. Lee C., Shieh J., Chen J., Wang X., Liu C. & Wei C.Y. The application of a Self-Made integrated Three-in-One microsensor and commercially available wind speed sensor to the cold air pipe of the heating, ventilation, and air conditioning in a factory for Real-Time wireless measurement. Sensors, no. 23(9), 2023, 4471, https://doi.org/10.3390/s23094471.

6. Yu L., Shamim J.A., Hsu W. & Daiguji H. Optimization of parameters for air dehumidification systems including multilayer fixed-bed binder-free desiccant dehumidifier. International Journal of Heat and Mass Transfer, no. 172, 2021, 121102, https://doi.org/10.1016/j.ijheatmasstransfer.2021.121102.

7. Pan Y. Review of energy saving technologies research in HVAC systems. E3S Web of Conferences, 438, 2023, 01006. https://doi.org/10.1051/e3sconf/202343801006.

8. Alam M.A., Kumar R., Yadav A.S., Arya R.K. & Singh V. Recent developments trends in HVAC (heating, ventilation, and air-conditioning) systems: A comprehensive review. Materials Today: Proceedings. https://doi.org/10.1016/j.matpr.2023.01.357.

9. Mawson V. J. & Hughes B.R. Thermal modelling of manufacturing processes and HVAC systems. Energy, no. 204, 2020, 117984, https://doi.org/10.1016/j.energy.2020.117984.

10. Mawson V.J. & Hughes B.R. Optimisation of HVAC control and manufacturing schedules for the reduction of peak energy demand in the manufacturing sector. Energy, no. 227, 2021, 120436, https://doi.org/10.1016/j.energy.2021.120436.

11. Ferrucci F. Design and implementation of the safety system of a solar-driven smart micro-grid comprising hydrogen production for electricity & cooling co-generation. International Journal of Hydrogen Energy, no. 51, 2024, pp. 1096–1119, https://doi.org/10.1016/j.ijhydene.2023.09.318.

12. Chen C., Kang Y., Lu J., Hung M., Perng, J. & Chen J. Electrothermal Desiccant regeneration technique for air dehumidification. Processes, no. 9(7), 2021, 1082, https://doi.org/10.3390/pr9071082.

13. Dikshit S.V., Chavali S., Malwe P.D., Kulkarni S., Panchal H., Alrubaie A.J., Mohamed M.A. & Jaber M.M. A comprehensive review on dehumidification system using solid desiccant for thermal comfort in HVAC applications. Proceedings of the Institution of Mechanical Engineers, Part E: Journal of Process Mechanical Engineering, 2023, 095440892311630. https://doi.org/10.1177/09544089231163024.

14. Ariwibowo,D., Indartono & Darmanto S. Refrigeration system based-dehumidifier. IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, no. 845(1), 2020, 012039, https://doi.org/10.1088/1757899x/845/1/012039.

15. Sherbak M.S. Vestnik magistratury, no. 2-2(89), 2019, pp. 40–41.

16. Elsaid A.M., Mohamed H.A., Abdelaziz G.B. & Ahmed M. A critical review of heating, ventilation, and air conditioning (HVAC) systems within the context of a global SARS-CoV-2 epidemic. Process Safety and Environmental Protection, no.155, 2021, pp. 230–261, https://doi.org/10.1016/j.psep.2021.09.021.

17. Salazar W.C., Machado D.O., Len A.J.G., Gonzalez J.M.E., Bordons C., De Andrade G.A. & NormeyRico J.E. Neuro-Fuzzy digital twin of a high temperature generator. IFAC-PapersOnLine, no. 55(9), 2022, pp. 466–471, https://doi.org/10.1016/j.ifacol.2022.07.081.

18. Kathiravel R., Zhu S. & Feng H. LCA of net-zero energy residential buildings with different HVAC systems across Canadian climates: A BIM-based fuzzy approach. Energy and Buildings, 2024, 113905. https://doi.org/10.1016/j.enbuild.2024.113905.

19. Mateus R., Pereira J.M. & Pinto A.S. Natural ventilation of large air masses: Experimental and numerical techniques review. Energy and Buildings, no. 291, 2023, 113120, https://doi.org/10.1016/j.enbuild.2023.113120.

20. Shin M., Kim S.S., Kim Y., Song A., Kim Y. & Kim H.Y. Development of an HVAC system control method using weather forecasting data with deep reinforcement learning algorithms. Building and Environment, no. 248, 2024, 111069, https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2023.111069.

21. Alimov S.V., Migacheva L.A., Titov A.R. Transfer functions of heat exchanging process in air-cooling unit of oil. Vestnik samarkandskogo gosudarstvennogo universiteta, no. 4(36), 2012198– 205.